ခဂဿဂဝိသာဏသုတ္

သုတၱနိပါတ္ပါဠိေတာ္ - ဥရဂဝဂ္
ခဂဿဂဝိသာဏသုတ္

ၾကံ႕ခ်ဳိပမာ တစ္ေယာက္တည္း က်င့္ရာေသာ အခ်က္ ၄၁ ခ်က္
၁။ သတၱဝါအားလံုးတို႔၌ ဒဏ္မထား၊ မညႇဥ္းဆဲဘဲ ပေစၥက ေဗာဓိ ဉာဏ္ကို ရသူ ပေစၥက ဗုဒဿဓါ အသွ်င္သည္ သားသမီးကိုပင္ အလိုမရွိ၊ အေပါင္း အေဖာ္ကို အဘယ္မွာ အလိုရွိ မည္နည္း၊ ထို႔အတူ သူေတာ္ေကာင္းသည္ ၾကံ႕ခ်ဳိပမာ တစ္ေယာက္တည္း က်င့္ရာ၏။ (၁)
၂။ ေရာေႏွာစပ္ယွက္မႈ 'သံသဂဿဂ' ျဖစ္ေနသူအား ခ်စ္ခင္မႈ 'ေသၷဟ' ျဖစ္ရသည္၊ ခ်စ္ခင္မႈ 'ေသၷဟ' မွ ဆင္းရဲ အမ်ဳိးမ်ဳိး ျဖစ္ရ၏၊ ထို႔ေၾကာင့္ ခ်စ္ခင္မႈ 'ေသၷဟ' ေၾကာင့္ ျဖစ္ေသာ အျပစ္ကို ဉာဏ္ျဖင့္ ရွုျမင္ဆင္ျခင္ လ်က္ ၾကံ႕ခ်ဳိပမာ တစ္ေယာက္တည္း က်င့္ရာ၏။ (၂)
၃။ အေဆြခင္ပြန္း၊ ခ်စ္ကြၽမ္းဝင္သူတို႔ကို အစဥ္သနား၍ ထုိသူတို႔ထံတြင္ ႏွစ္သက္ေႏွာင္ဖြဲ႕ေသာ စိတ္ရွိသူသည္ အက်ဳိး စီးပြါးအားလံုး ဆုတ္ယုတ္၏၊ ထို႔ေၾကာင့္ ေပါင္းသင္း ဆက္ဆံမႈ၌ ဤသို့အက်ဳိး ဆုတ္ယုတ္မႈ ေဘးကို ဉာဏ္ျဖင့္ ရွုျမင္ ဆင္ျခင္လ်က္ ၾကံ႕ခ်ဳိပမာ တစ္ေယာက္တည္း က်င့္ရာ၏။ (၃)
၄။ က်ယ္ျပန္႔ေသာ ဝါးရုံႀကီးသည္ ၿငိယွက္ရွုပ္ေထြး သကဲ့သို႔ သား သမီး၊ မယားတို႔ကို ငဲ့ကြက္မႈ ခ်စ္ျခင္း တဏွာသည္ ထုိသားသမီးစသည္တို႔၌ ၿငိကပ္ တြယ္တာ၏၊ ထို႔ေၾကာင့္ ဝါးရုံ၏ အလယ္၌ ေပါက္သစ္စျဖစ္ေသာ ဝါးမွ်စ္စို႔သည္ မၿငိမတြယ္ တည္သကဲ့သို႔ ကပ္ျငိတြယ္တာမွု မရွိဘဲ ၾကံ႕ခ်ဳိပမာ တစ္ေယာက္ တည္း က်င့္ရာ၏။ (၄)
၅။ သမင္သည္ ေတာအရပ္၌ အေႏွာင္အဖြဲ႕ မရွိဘဲ သြားလိုရာ အရပ္သို႔ သြားေရာက္ က်က္စားနိုင္သကဲ့သို႔ ပညာရွိ ေယာက်္ားသည္ သူတစ္ပါးႏွင့္ မစပ္ဘဲ မိမိ အလိုဆႏဿဒအတုိင္း ျဖစ္ျခင္းကို ၾကည့္ရွုဆင္ျခင္လ်က္ ၾကံ႕ခ်ဳိပမာ တစ္ေယာက္တည္း က်င့္ရာ၏။ (၅)
၆။ အေပါင္းအေဖာ္တို႔၏ အလယ္၌ ထုိင္ေနရာ၊ ရပ္ရာ၊ သြားရာ၊ လွည့္လည္ရာ၌ (သူတစ္ပါးတို႔) အေတာင္းခံရ၏၊ (ထို႔ေၾကာင့္) သူတစ္ပါးတို႔ မမက္ေမာအပ္ေသာ မိမိအလိုဆႏဿဒ အတုိင္းျဖစ္ျခင္းကို ၾကည့္ရႈဆင္ျခင္လ်က္ ၾကံ႕ခ်ဳိပမာ တစ္ေယာက္တည္း က်င့္ရာ၏။ (၆)
၇။ အေပါင္းအေဖာ္တို႔၏ အလယ္၌ ကစားျမဴးထူးျခင္းႏွင့္ (ကာမဂုဏ္) ေမြ႕ေလ်ာ္ ျခင္းမွ သားသမီးတို႔၌ က်ယ္ျပန္႔ မ်ားျပားေသာ ခ်စ္ျခင္းျဖစ္၏၊ ထို႔ေၾကာင့္ ခ်စ္သူတို႔ႏွင့္ ေကြကြင္းျခင္းကို စက္ဆုပ္ သည္ျဖစ္၍ ၾကံ႕ခ်ဳိပမာ တစ္ေယာက္တည္း က်င့္ရာ၏။ (၇)
၈။ ဆိုးေကာင္း ယုတ္ျမတ္ ရတတ္သမွ်ေသာ ပစၥည္းျဖင့္ ႏွစ္သိမ့္ေရာင့္ရဲကာ အရပ္ေလးမ်က္ႏွာ တို႔၌ ေမတၱာ ဘာဝနာျဖင့္ ပ်ံ႕ႏွံ႔ေစလ်က္ ခ်မ္းသာစြာေနရသူ၊ သတၱဝါတို႔၌ ထိပါးမႈ မရွိသူျဖစ္သည့္အျပင္ အတြင္းအပ ေဘးရန္တို႔ကို သည္းခံႏိုင္သူ ထိတ္လန္႔ ေၾကာက္ရြံ႕ျခင္း မရွိသူျဖစ္၍ ၾကံ႕ခ်ဳိပမာ တစ္ေယာက္တည္း က်င့္ရာ၏။ (၈)
၉။ အခ်ဳိ႕ေသာ ရဟန္း၊ လူတို႔ကို ခ်ီးေျမႇာက္ရန္ ခဲယဥ္း၏၊ ဤသို႔ သိသျဖင့္ သူတစ္ပါး သားသမီးတို႔၌ ေၾကာင့္ၾကမဲ့ျဖစ္ေသာ ၾကံ႕ခ်ဳိပမာ တစ္ေယာက္တည္း က်င့္ရာ၏။ (၉)
၁၀။ လုံ႔လ ဝီရိယရွိသူသည္ လူ၏ အသြင္အျပင္တို႔ကို ပယ္ခ်၍ အရြက္ေျကြ က်ၿပီးေသာ ပင္လယ္ကသစ္ပင္ကဲ့သို႔ လူ၌ ျဖစ္ေသာ အေႏွာင္အဖြဲ႕ တို႔ကို ျဖတ္ေတာက္လ်က္ ၾကံ႕ခ်ဳိပမာ တစ္ေယာက္တည္း က်င့္ရာ၏။ (၁ဝ)
၁၁။ ပညာရင့္က်က္ေသာ၊ ေကာင္းစြာ ေနေလ့ရွိေသာ ဝီရိယမေလ်ာ့ေသာ အတူတကြ က်င့္ဘက္ မိတ္ေဆြ ေကာင္းကို ရႏိုင္ခဲ့မူ ထုိ မိတ္ေဆြေကာင္းႏွင့္ ဝမ္းေျမာက္ဝမ္းသာ သတိရွိသည္ျဖစ္၍ အတြင္းအပ ေဘးရန္ အားလံုးတို႔ကို လႊမ္းမိုးလ်က္ က်င့္ရာ၏။ (၁၁)
၁၂။ ပညာရင့္က်က္ေသာ၊ ေကာင္းစြာ ေနေလ့ရွိေသာ ဝီရိယ မေလ်ာ့ေသာ အတူတကြ က်င့္ဘက္ မိတ္ေဆြ ေကာင္းကို မရခဲ့မူ မင္းသည္ မိမိ ေအာင္ႏိုင္ၿပီးေသာ တုိင္းႏိုင္ငံကို ပယ္စြန္႔ကာ တစ္ေယာက္တည္း က်င့္သကဲ့သို႔ လည္း ေကာင္း၊ ေတာ၌ မာတဂၤမည္ေသာ ဆင္ေျပာင္ႀကီး သည္ တစ္ေကာင္တည္း လွည့္လည္သကဲ့သို႔ တစ္ေယာက္တည္း က်င့္ရာ၏။ (၁၂)
၁၃။ အေပါင္းအေဖာ္တို႔ႏွင့္ ျပည့္စံုျခင္းကို အမွန္ပင္ ငါတို႔ ခ်ီးမြမ္းပါ၏၊ သီလစသည္တို႔ျဖင့္ မိမိထက္ျမတ္ေသာ၊ မိမိႏွင့္တူေသာ အေပါင္းအေဖါ္ တို့ကို မွီဝဲ ေပါင္းသင္းထုိက္၏၊ ဤသို႔ အေပါင္းအေဖာ္တို႔ကို မရခဲ့ေသာ္ အျပစ္ကင္းေသာ ေဘာဇဥ္ကို သံုးေဆာင္မွီဝဲလ်က္ ၾကံ႕ခ်ဳိပမာ တစ္ေယာက္တည္း က်င့္ရာ၏။ (၁၃)
၁၄။ ေရႊပန္းထိမ္သည္သားသည္ ေကာင္းစြာ ျပဳလုပ္ေသာ ေရႊလက္ေကာက္ ႏွစ္ဆင့္ လက္၌ ဝတ္ထားပါက ေရႊေရာင္ တလက္လက္ ထြက္ေသာ လက္ေကာက္တို႔ အခ်င္းခ်င္း ထိခိုက္ ၾကသည္တို႔ကို ျမင္၍ ၾကံ႕ခ်ဳိပမာ တစ္ေယာက္တည္း က်င့္ရာ၏။ (၁၄)
၁၅။ အေဖာ္ႏွင့္တကြ စကားေျပာရျခင္း၊ အလြန္ ကပ္ၿငိ စြဲလမ္းျခင္းသည္ ျဖစ္ခဲ့ရာ၏၊ ေနာင္ျဖစ္မည့္ ဤေဘးကို ရွုဆင္ျခင္လ်က္ ၾကံ႕ခ်ဳိပမာ တစ္ေယာက္တည္း က်င့္ရာ၏။ (၁၅)
၁၆။ ဆန္းၾကယ္၊ သာယာ၊ စိတ္ေပ်ာ္ေမြ႕ဖြယ္ ကာမဂုဏ္ တို႔သည္ ေဖာက္ျပန္ေသာ သေဘာျဖင့္ စိတ္ကို ေမႊေႏွာက္ေခ်ာက္ခ်ား တတ္ကုန္၏ဟု ကာမဂုဏ္ တို႔၌ အျပစ္ကိုရွုျမင္ျပီး၍ ၾကံ႕ခ်ဳိပမာ တစ္ေယာက္တည္း က်င့္ရာ၏။ (၁၆)
၁၇။ ကာမဂုဏ္သည္ ေဘးရန္၊ အိုင္းအမာ၊ ကပ္၍ ႏွိပ္စက္ တတ္ေသာ ဥပဒဿဒေဝါ၊ အနာေရာဂါ၊ ေျငာင့္တံသင္း၊ ေဘးဟု ရွုျမင္ျပီး ၾကံ႕ခ်ဳိပမာ တစ္ေယာက္တည္း က်င့္ရာ၏။ (၁၇)
၁၈။ အေအး၊ အပူ၊ ဆာေလာင္ျခင္း၊ မြတ္သိပ္ျခင္း၊ ေလ ေနပူ၊ ျခင္ မွက္ ေျမြ ကင္း သန္းတို႔ကို လႊမ္းမိုးႏွိမ္နင္း၍ ၾကံ႕ခ်ဳိပမာ တစ္ေယာက္တည္း က်င့္ရာ၏။ (၁၈)
၁၉။ ေကာင္းေသာ လံုးရပ္သဏဿဍာန္ ၾကန္အင္ လကၡဏာရွိေသာ ပဒုမၼာၾကာ အဆင္းရွိ၍ ျမင့္ျမတ္ ေသာ ဆင္ေျပာင္ ႀကီးသည္ ဆင္အေပါင္းတို႔ကို ေရွာင္ဖယ္ စြန္႔ခြါလ်က္ ေတာ၌ ေမြ႕ေလ်ာ္သေရြ႕ ေနသကဲ့သို႔ ၾကံ႕ခ်ဳိပမာ တစ္ေယာက္တည္း က်င့္ရာ၏။ (၁၉)
၂၀။ အေပါင္းအေဖာ္၌ ေမြ႕ေလ်ာ္သူအား (ဝင္စားဆဲ၌) ကိေလသာမွ လြတ္ေျမာက္မႈ ေလာကီ သမာပတ္ကို ရႏိုင္ရာ၏ ဟူေသာ အေၾကာင္းမ်ဳိး သည္ အေၾကာင္းမွန္ မဟုတ္ႏိုင္၊ ဤသို႔လွ်င္ ေနမင္း၏ အေဆြျဖစ္ေတာ္မူေသာ ပေစၥကဗုဒဿဓါ၏ စကားေတာ္ကို (ဉာဏ္ျဖင့္) ဆင္ျခင္၍ (အေပါင္းအေဖာ္၌) ေမြ႕ေလ်ာ္မႈကို ပယ္ေဖ်ာက္လ်က္ ၾကံ႕ခ်ဳိပမာ တစ္ေယာက္တည္း က်င့္ရာ၏။ (၂ဝ)
၂၁။ (ငါသည္) မိစၦာအယူဟူေသာ ေျငာင့္တံသင္းတို႔ကို လြန္၍ ျဖစ္ၿပီးလွ်င္ေသာ တာပတၱိမဂ္သို႔ ေရာက္ၿပီးသူ အထက္မဂ္သံုးပါးကို ရၿပီးသူျဖစ္၍ သူတစ္ပါးတို႔ သိေစအပ္သည္ မဟုတ္ဘဲ ျဖစ္ေပၚလာေသာ ပေစၥကေဗာဓိဉာဏ္ ရွိသူျဖစ္၏၊ (ထို႔ေၾကာင့္ ေဗာဓိဉာဏ္ကို) အလိုရွိသူသည္ ၾကံ႕ခ်ဳိပမာ တစ္ေယာက္တည္း က်င့္ရာ၏။ (၂၁)
၂၂။ အာဟာရ၌ ေလာ္လည္ျခင္း ကင္းသူ အံ့ၾသဖြယ္ျပဳျခင္းမွ ကင္းသူ မြတ္သိပ္ျခင္းမွ ကင္းသူ သူ႕ေက်းဇူးကို ေခ်ဖ်က္ျခင္းမွ ကင္းသူ ေတြေဝမႈ ဖန္ရည္ကို ထုတ္ႏုတ္အပ္ၿပီးသူ ေလာက အားလံုး၌ တြယ္တာမႈ 'တဏွာ' ကင္းသူျဖစ္၍ ၾကံ႕ခ်ဳိ ပမာ တစ္ေယာက္တည္း က်င့္ရာ၏။ (၂၂)
၂၃။ အက်ဳိးမဲ့ကို ျပတတ္ေသာ ကာယဒုစရိုက္စသည့္ မညီမၫြတ္ရာ၌ သက္ဝင္တတ္ေသာ ကာမ၌ လိုက္စားေသာ ကုသုိလ္ေကာင္းမႈတို႔၌ ေမ့ေလ်ာ့တတ္ေသာ ယုတ္ညံ့ေသာ အေပါင္းအေဖာ္ကို ေရွာင္ရာ၏၊ မိမိအလိုအားျဖင့္ မမွီဝဲရာ ၾကံ႕ခ်ဳိပမာ တစ္ေယာက္တည္း က်င့္ရာ၏။ (၂၃)
၂၄။ အၾကားအျမင္မ်ား၍ တရားကို ေဆာင္သူ ျမင့္ျမတ္ျပန္႔ေျပာ၍ ပဋိဘာန္ ဉာဏ္ အျမင္ရွိသူ မိတ္ေဆြကို မွီဝဲ ဆည္းကပ္ရာ၏၊ အက်ဳိး စီးပြါး တို႔ကို သိ၍ ယံုမွားျခင္းကို ပယ္ေဖ်ာက္ၿပီးလွ်င္ ၾကံ႕ခ်ဳိပမာ တစ္ေယာက္တည္း က်င့္ရာ၏။ (၂၄)
၂၅။ ေလာက၌ ျမဴးထူးျခင္းကို လည္းေကာင္း၊ ေမြ႕ေလ်ာ္ျခင္းကို လည္းေကာင္း၊ ကာမခ်မ္းသာကို လည္းေကာင္း တင့္တယ္ေလ်ာက္ပတ္၏ဟု မယူမူ၍ ငဲ့ကြက္ျခင္း မရွိဘဲ အတင့္အတယ္ျပဳျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္ကာ အမွန္စကားကို ေျပာဆို လ်က္ ၾကံ႕ခ်ဳိပမာ တစ္ေယာက္တည္း က်င့္ရာ၏။ (၂၅)
၂၆။ သားသမီးကို လည္းေကာင္း၊ မယားကို လည္းေကာင္း၊ အဖကို လည္းေကာင္း၊ အမိကို လည္းေကာင္း၊ ဥစၥာတို႔ကို လည္းေကာင္း၊ ေကာက္ပဲ သီးႏွံ တို႔ကို လည္းေကာင္း၊ မိတ္ေဆြ အေပါင္း အေဖာ္ တို႔ကို လည္းေကာင္း၊ မိမိ မိမိတို႔၏ အပိုင္းအျခားအလိုက္ တည္ကုန္ေသာ ကာမဂုဏ္ တို႔ကို လည္းေကာင္း စြန္႔ပစ္လ်က္ ၾကံ႕ခ်ဳိပမာ တစ္ေယာက္တည္း က်င့္ရာ၏။ (၂၆)
၂၇။ ဤကာမဂုဏ္သည္ သတၱဝါတို႔ ၿငိတြယ္ရာျဖစ္၏၊ ဤကာမဂုဏ္၌ ခ်မ္းသာျခင္းသည္ နည္းပါး ၏၊ ဤကာမဂုဏ္၌ သာယာဖြယ္ မရွိ၊ ဆင္းရဲမ်ား၏၊ ဤကာမဂုဏ္သည္ ငါးမွ်ားခ်ိတ္ႏွင့္ တူ၏ဟု သိ၍ ပညာရွိေသာ သူသည္ ၾကံ႕ခ်ဳိပမာ တစ္ေယာက္တည္း က်င့္ရာ၏။ (၂၇)
၂၈။ ေရ၌ က်က္စားေသာ ငါးသည္ ပိုက္ကြန္ကို ျဖတ္ေတာက္၍ မကပ္မၿငိသြား သကဲ့သို႔ သံေယာဇဥ္ အေႏွာင္အဖြဲ႕ တို႔ကို အျကြင္းမဲ့ ျဖတ္ေတာက္ ျပီးလွ်င္ မီးသည္ ေလာင္ကြၽမ္းၿပီးရာ အရပ္သို႔ ျပန္လွည့္မလာ သကဲ့သို႔ (ကာမဂုဏ္ေတာသို႔ ျပန္ မလွည့္မူ၍) ၾကံ႕ခ်ဳိပမာ တစ္ေယာက္တည္း က်င့္ရာ၏။ (၂၈)
၂၉။ ေအာက္သို႔ မ်က္လႊာခ်သည္ျဖစ္၍ ေျခေထာက္မလွ်ပ္ေပၚဘဲ ေစာင့္ေရွာက္ေသာ ဣေျနဿဒ ေစာင့္စည္းေသာ စိတ္ရွိသျဖင့္ ကိေလသာမိုးလည္း မစိုစြတ္ ကိေလသာမီးလည္း မေလာင္ၿမိဳက္မူ၍ ၾကံ႕ခ်ဳိပမာ တစ္ေယာက္တည္း က်င့္ရာ ၏။ (၂၉)
၃၀။ လူ႕အသြင္အျပင္တို႔ကို ပယ္စြန္႔၍ အိမ္မွ ထြက္ၿပီးလွ်င္ ေကာင္းစြာ ဖံုးလႊမ္းထားေသာ အရြက္ ရွိေသာ ပင္လယ္ ကသစ္ပင္ကဲ့သို႔ ဖန္ရည္ဆိုး အဝတ္ သကၤန္းတို႔ကို ဝတ္ရုံဖံုးလႊမ္းလ်က္ ၾကံ႕ခ်ဳိ ပမာ တစ္ေယာက္တည္း က်င့္ရာ၏။ (၃ဝ)
၃၁။ ရသာရုံတို႔၌လည္း တပ္မက္ေမာျခင္းကို မျပဳ လွ်ပ္ေပၚေသာ တဏွာလည္း မရွိ သူတစ္ပါးတို႔ ေမြးျမဴမႈကိုလည္း မခံယူဘဲ အိမ္စဥ္အတိုင္း ဆြမ္းခံ လွည့္လည္လ်က္ အမ်ဳိးတိုင္း အမ်ဳိးတိုင္း၌ ကပ္ၿငိေႏွာင္ဖြဲ႕ေသာ စိတ္မရွိမူ၍ ၾကံ႕ခ်ဳိပမာ တစ္ေယာက္တည္း က်င့္ရာ၏။ (၃၁)
၃၂။ စိတ္၏ အပိတ္အပင္ နီဝရဏငါးပါးတို႔ကို ပယ္၍ အလံုးစံုေသာ ညစ္ညဴးေၾကာင္းတို႔ကို ႏုတ္ပယ္လ်က္ မိစၦာဒိ႒ိကို မမွီဘဲ ခ်စ္ျခင္း တဏွာ ဟူေသာ သိေနဟႏွင့္ အမ်က္ေဒါသကို ျဖတ္ေတာက္ ၿပီးလွ်င္ ၾကံ႕ခ်ဳိပမာ တစ္ေယာက္တည္း က်င့္ရာ၏။ (၃၂)
၃၃။ ခ်မ္းသာ 'သုခ' ကို လည္းေကာင္း၊ ဆင္းရဲ 'ဒုကၡ' ကို လည္းေကာင္း၊ ဝမ္း ေျမာက္ျခင္း 'ေသာမနႆ' ကို လည္းေကာင္း၊ ႏွလံုးမသာျခင္း 'ေဒါမနႆ' ကို လည္းေကာင္း ေရွးအဖို႔ (ဥပစာရ)၌ ပင္လွ်င္ စြန္႔ပစ္ပယ္ရွား ေက်ာခိုင္း ထားလ်က္ အထူးသျဖင့္ စင္ၾကယ္၍ ၿငိမ္သက္ တည္ၾကည္ေသာ (စတုတၳစ်ာန္) ဥေပကၡာကို ရၿပီးလွ်င္ ၾကံ႕ခ်ဳိပမာ တစ္ေယာက္တည္း က်င့္ရာ၏။ (၃၃)
၃၄။ နိဗၺာန္ဟူေသာ ျမတ္ေသာ အက်ဳိးသို႔ ေရာက္ျခင္းငွါ ထက္သန္ေသာ လုံ႔လ မဆုတ္နစ္ေသာ စိတ္မပ်င္းရိေသာ ျဖစ္ျခင္း ျမဲျမံေသာ ဝီရိယ ရွိသည္ ျဖစ္၍ ကိုယ္အားဉာဏ္အားႏွင့္ ျပည့္စံုလ်က္ ၾကံ႕ခ်ဳိပမာ တစ္ေယာက္တည္း က်င့္ရာ၏။ (၃၄)
၃၅။ တစ္ေယာက္တည္း ကိန္းေအာင္းျခင္းကို လည္းေကာင္း၊ စ်ာန္ကို လည္းေကာင္း မကင္းဆိတ္ ေစမူ၍ ခနဿဓာ ငါးပါးတရားတို႔၌ အစဥ္တစိုက္ လိုက္ေသာ ဝိပႆနာအက်င့္ကို အျမဲက်င့္သည္ျဖစ္၍ ဘဝတို႔၌ အျပစ္ကို ဆင္ျခင္ သံုးသပ္လ်က္ ၾကံ႕ခ်ဳိပမာ တစ္ေယာက္တည္း က်င့္ရာ၏။ (၃၅)
၃၆။ တဏွာကုန္ရာ နိဗၺာန္ကို ေတာင့္တလ်က္ မေမ့မေလ်ာ့ မထိုင္းမအဘဲ အၾကားအျမင္ 'သုတ' ေအာက္ေမ့မႈ 'သတိ' ရွိသည္ ျဖစ္၍ ပိုင္းျခား သိအပ္ၿပီးေသာ တရားရွိသူ အရိယာမဂ္ျဖင့္ ျမဲျခင္းသို႔ ေရာက္ၿပီးသူ သမၼပၸဓာန္ လုံ႔လရွိသူ ျဖစ္လ်က္ ၾကံ႕ခ်ဳိပမာ တစ္ေယာက္တည္း က်င့္ရာ၏။ (၃၆)
၃၇။ ျခေသၤ့သည္ အသံတို႔ေၾကာင့္ မထိတ္လန္႔သကဲ့သို႔ အနိစၥစသည္တို႔ေၾကာင့္ မထိတ္လန္႔ဘဲ ေလသည္ ပိုက္ကြန္၌ မကပ္ၿငိ သကဲ့သို႔ ခနဿဓာစသည္ တို႔၌ မကပ္ၿငိဘဲ ပဒုမၼာၾကာသည္ ေရျဖင့္ မလိမ္းက်ံ သကဲ့သို႔ ကိေလသာျဖင့္ မလိမ္းက်ံဘဲ ၾကံ႕ခ်ဳိပမာ တစ္ေယာက္တည္း က်င့္ရာ၏။ (၃၇)
၃၈။ အစြယ္ဟူေသာ အားရွိေသာ ျခေသၤ့မင္းသည္ သားေကာင္တို႔ကို ႏွိပ္စက္ လႊမ္းမိုး၍ လွည့္လည္ သြားလာ သကဲ့သို႔ ေဝးေသာ ေက်ာင္း အိပ္ရာ ေနရာ တို႔ကို မွီဝဲလ်က္ ၾကံ႕ခ်ဳိပမာ တစ္ေယာက္တည္း က်င့္ရာ၏။ (၃၈)
၃၉။ တစ္ရံတစ္ခါ ဆန္႔က်င္ဘက္တို႔မွ လြတ္ေျမာက္ေသာ ခ်စ္ျခင္း 'ေမတၱာ' ကို လည္းေကာင္း၊ လ်စ္လ်ဴရွုမႈ 'ဥေပကၡာ' ကို လည္းေကာင္း၊ သနားမႈ 'ကရုဏာ' ကို လည္းေကာင္း၊ ဝမ္းေျမာက္မႈ 'မုဒိတာ' ကို လည္းေကာင္း မွီဝဲလ်က္ အလံုးစံုေသာ ေလာကႏွင့္ မဆန္႔က်င္မူ၍ ၾကံ႕ခ်ဳိပမာ တစ္ေယာက္တည္း က်င့္ရာ၏။ (၃၉)
၄၀။ တပ္စြန္းမႈ 'ရာဂ' ကို လည္းေကာင္း၊ အမ်က္ထြက္မႈ 'ေဒါသ' ကို လည္းေကာင္း၊ ေတြေဝမႈ 'ေမာဟ' ကို လည္းေကာင္း ပယ္စြန္႔လ်က္ သံေယာဇဥ္ အေႏွာင္အဖြဲ႕တို႔ကို ျဖတ္ေတာက္ကာ အသက္ ကုန္ဆံုးျခင္း၌ ထိတ္လန္႔မႈ မရွိသည္ျဖစ္၍ ၾကံ႕ခ်ဳိပမာ တစ္ေယာက္တည္း က်င့္ရာ၏။ (၄ဝ)
၄၁။ ယခုအခါ အေဆြခင္ပြန္းတို႔သည္ ကိုယ္က်ဳိးကိုယ္စီးပြါးဟူေသာ အေၾကာင္းေၾကာင့္ သာလွ်င္ ဆည္းကပ္ၾက ကုန္၏၊ မွီဝဲၾကကုန္၏၊ ကိုယ္က်ဳိး ကိုယ္စီးပြါးဟူေသာ အေၾကာင္းမရွိကုန္ဘဲ ဆည္းကပ္ မွီဝဲသူ အေဆြခင္ပြန္းတို႔ကို ရခဲကုန္ ၏၊ မစင္ၾကယ္ေသာ လူတို႔သည္ ကိုယ္က်ဳိး ကိုယ္စီးပြါးကိုသာ ျမင္ႏိုင္စြမ္းသည့္ ပညာရွိကုန္၏၊ (ထိုသို႔ သေဘာရွိေသာ သူတို႔မွ ၿငီးေငြ႕သည္ျဖစ္၍) ၾကံ႕ခ်ဳိပမာ တစ္ေယာက္တည္း က်င့္ရာ၏။ (၄၁)
သံုးခုေျမာက္ ခဂဿဂဝိသာဏသုတ္ ၿပီး၏။