ပဌာန္း-ျမန္မာ

၁။ (ကုသိုလ္၊ အသုသိုလ္) ရင္းျမစ္ ၆ ပါးတို့သည္ တရားသေဘာတို့နွင့္ ဆက္စပ္ျခင္းျဖင့္ ရုပ္တရားတို့ကို အက်ိုးျဖစ္ေစ၏။

၂။ ရုပ္သည္ ျမင္သိစိတ္ဓါတ္ သေဘာတို့နွင့္ ဆက္စပ္ျခင္းျဖင့္ အာရုံကို အက်ိုးျဖစ္ေစ၏။ အသံသည္ ျကားသိစိတ္ဓါတ္ --- ။ အနံ့သည္ --- ။ အရသာ --- ။ ထိေတြ့အာရုံသည္ --- ။ သေဘာတရားသည္ --- ။ ရုပ္၊ အသံ၊ အနံ့၊ အရသာ၊ တိေတြ့အာရုံ တို့သည္ စိတ္ဓါတ္ (မေနာဓါတု) သေဘာတို့နွင့္ ဆက္စပ္ျခင္းျဖင့္ အာရုံကို အက်ိုးျဖစ္ေစ၏။ သေဘာတရား အလုံးစုံသည္ သိစိတ္ဓါတ္ (မေနာဝိညာဏဓါတု) သေဘာတို့နွင့္ ဆက္စပ္ျခင္းျဖင့္ အာရုံကို အက်ိုးျဖစ္ေစ၏။ သေဘာတရားတို့မွ သေဘာတရားမ်ား ဆင့္ပြားကာ စိတ္အေတြး သေဘာတရားတို့ ျဖစ္၏။ တရားသေဘာတို့ ဆက္စပ္ျခင္းျဖင့္ အာရုံကို အက်ိုးျဖစ္ေစ၏။

၃။ ဆနဿဒျကီးမွူးျခင္းတြင္ ဆနဿဒသည္ တရားသေဘာတို့နွင့္ ဆက္စပ္ျခင္းျဖင့္ သတ္မွတ္ထားေသာ ရုပ္ကို ဆနဿဒ ျကီးမွူးျခင္းျဖင့္ အက်ိုးျဖစ္ေစ၏။ ဝီရိယ --- ။ စိတ္ --- ။ ဝီမံသ(ပညာ) --- ။

၄။ ျမင္သိစိတ္ဓါတ္သည္ မေနာဓါတ္နွင့္ တစပ္တည္း ဆက္လ်က္ အက်ိုးျဖစ္၏။ မေနာဓါတ္သည္ သိစိတ္ဓါတ္နွင့္ တစပ္တည္း ဆက္လ်က္ အက်ိုးျဖစ္၏။ ျကားသိစိတ္ဓါတ္သည္ --- ။ အနံ့ခံသိစိတ္ဓါတ္သည္ --- ။ လွ်ာအာရုံခံသိစိတ္ဓါတ္သည္ --- ။ ကိုယ္အာရုံခံသိစိတ္သည္ --- ။ သေဘာတရား မေနာဓါတ္သည္ --- ။ ေရွ့က ျပုေသာ ကုသိုလ္ သေဘာတရားသည္ ေနာက္ျပုေသာ ကုသိုလ္ သေဘာတရားကို တစပ္တည္း ဆက္လ်က္ အက်ိုးျဖစ္၏။ ေရွ့က ျပုေသာ ကုသိုလ္ သေဘာတရားသည္ ေနာက္ အဗ်ာကတကို တစပ္တည္း ဆက္လ်က္ အက်ိုးျဖစ္၏။ ေရွ့က ျပုေသာ အကုသိုလ္ --- ေနာက္ -- အကုသိုလ္ --- ။ ေရွ့က ျပုေသာ အကုသိုလ္ --- ေနာက္ အဗ်ာကတ --- ။ ေရွ့က အဗ်ာကတ တရားသည္ ေနာက္ အဗ်ာကတကို တစပ္တည္း ဆက္လ်က္ အက်ိုးျဖစ္၏။ ေရွ့က အဗ်ာကတ တရားသည္ ေနာက္ ကုသိုလ္ျပုျခင္းကို တစပ္တည္း ဆက္လ်က္ အက်ိုးျဖစ္၏။ ေရွ့က အဗ်ာကတ တရားသည္ ေနာက္ အကုသိုလ္ျပုျခင္းကို တစပ္တည္း ဆက္လ်က္ အက်ိုးျဖစ္၏။ တရားသေဘာတို့ စိတ္ေရွးရွုသျဖင့္ သေဘာတရားတို့ တဆက္တစပ္တည္း ျဖစ္ေပါ္ အက်ိုး ျဖစ္ေစ၏။

၅။ ျမင္သိစိတ္ဓါတ္သည္ မေနာဓါတ္နွင့္ တစပ္တည္း ေကာင္းစြာ ဆက္လ်က္ အက်ိုးျဖစ္၏။ မေနာဓါတ္သည္ သိစိတ္ဓါတ္နွင့္ တစပ္တည္း ေကာင္းစြာ ဆက္လ်က္ အက်ိုးျဖစ္၏။ ျကားသိစိတ္ဓါတ္သည္ --- ။ အနံ့ခံသိစိတ္ဓါတ္သည္ --- ။ လွ်ာအာရုံခံသိစိတ္ဓါတ္သည္ --- ။ ကိုယ္အာရုံခံသိစိတ္သည္ --- ။ သေဘာတရား မေနာဓါတ္သည္ --- ။ ေရွ့က ျပုေသာ ကုသိုလ္ သေဘာတရားသည္ ေနာက္ျပုေသာ ကုသိုလ္ သေဘာတရားကို တစပ္တည္း ေကာင္းစြာ ဆက္လ်က္ အက်ိုးျဖစ္၏။ ေရွ့က ျပုေသာ ကုသိုလ္ သေဘာတရားသည္ ေနာက္ အဗ်ာကတကို တစပ္တည္း ေကာင္းစြာ ဆက္လ်က္ အက်ိုးျဖစ္၏။ ေရွ့က ျပုေသာ အကုသိုလ္ --- ေနာက္ -- အကုသိုလ္ --- ။ ေရွ့က ျပုေသာ အကုသိုလ္ --- ေနာက္ အဗ်ာကတ ---။ ေရွ့က အဗ်ာကတ တရားသည္ ေနာက္ အဗ်ာကတကို တစပ္တည္း ေကာင္းစြာ ဆက္လ်က္ အက်ိုးျဖစ္၏။ ေရွ့က အဗ်ာကတ တရားသည္ ေနာက္ ကုသိုလ္ျပုျခင္းကို တစပ္တည္း ေကာင္းစြာ ဆက္လ်က္ အက်ိုးျဖစ္၏။ ေရွ့က အဗ်ာကတ တရားသည္ ေနာက္ အကုသိုလ္ျပုျခင္းကို တစပ္တည္း ေကာင္းစြာ ဆက္လ်က္ အက်ိုးျဖစ္၏။ တရားသေဘာတို့ စိတ္ေရွးရွုသျဖင့္ သေဘာတရားတို့ ေကာင္းစြာ တဆက္တစပ္တည္း ျဖစ္ေပါ္ အက်ိုး ျဖစ္ေစ၏။

၆။ ရုပ္မဟုတ္ေသာ ခနဿဓာ ေလးပါး (ေဝဒနကဿခနဿဒာ၊ သညကဿခနဿဓာ၊ သခဿငါရခနဿဓာ၊ ေဝညာဏကဿခနဿဓာ) တို့သည္ အျပန္အလွန္ မွီလ်က္ အညီအညြတ္ အက်ိုးျဖစ္ေစ၏။ ဓါတ္ျကီးေလးပါး (ပထဝီဓါတ္၊ ေတေဇာဓါတ္၊ အာေပါဓါတ္၊ ဝါေယာဓါတ္) တို့သည္ အျပန္အလွန္ မွီလ်က္ အညီအညြတ္ အက်ိုးျဖစ္ေစ၏။ ပဋိသေနဿဓျဖစ္စဉ္အခိုက္တြင္ နာမ္ နွင့္ ရုပ္တို့သည္ အညီအညြတ္ အက်ိုးျဖစ္ေစ၏။ စိတ္၊ ေစတသိက္ တရားသေဘာတို့သည္ စိတ္ေျကာင့္ ျဖစ္လာေသာ ရုပ္ကို အညီအညြတ္ အက်ိုးျဖစ္ေစ၏။ ဓါတ္ျကီးေလးပါး ဥပါဒ္ရုပ္ တို့သည္ အညီအညြတ္ အက်ိုးျဖစ္ေစ၏။ ရုပ္မဟုတ္ေသာ (စိတ္ ၈၉၊ ေစတသိတ္ ၅၂) သေဘာတရား တို့တြင္ အခ်ို့သည္ တစ္ခါတစ္ရံ အျပန္အလွန္ မွီလ်က္ အညီအညြတ္ အက်ိုးျဖစ္ေစ၏။ အခ်ို့သည္ တစ္ခါတစ္ရံ အျပန္အလွန္ မွီလ်က္ အညီအညြတ္ အက်ိုးမျဖစ္ေစပါ။

၇။ ရုပ္မဟုတ္ေသာ ခနဿဓာ ေလးပါး (ေဝဒနကဿခနဿဒာ၊ သညကဿခနဿဓာ၊ သခဿငါရခနဿဓာ၊ ေဝညာဏကဿခနဿဓာ) တို့သည္ အျပန္အလွန္ အက်ိုးျဖစ္ေစ၏။ ဓါတ္ျကီးေလးပါး (ပထဝီဓါတ္၊ ေတေဇာဓါတ္၊ အာေပါဓါတ္၊ ဝါေယာဓါတ္) တို့သည္ အျပန္အလွန္ အက်ိုးျဖစ္ေစ၏။ ပဋိသေနဿဓျဖစ္စဉ္အခိုက္တြင္ နာမ္ နွင့္ ရုပ္တို့သည္ အျပန္အလွန္ အက်ိုးျဖစ္ေစ၏။

၈။ ရုပ္မဟုတ္ေသာ ခနဿဓာ ေလးပါး (ေဝဒနကဿခနဿဒာ၊ သညကဿခနဿဓာ၊ သခဿငါရခနဿဓာ၊ ေဝညာဏကဿခနဿဓာ) တို့သည္ အျပန္အလွန္ အက်ိုးျဖစ္ေစ၏။ ဓါတ္ျကီးေလးပါး (ပထဝီဓါတ္၊ ေတေဇာဓါတ္၊ အာေပါဓါတ္၊ ဝါေယာဓါတ္) တို့သည္ ျဖစ္နွင့္ျပီးလ်က္ အျပန္အလွန္ အက်ိုးျဖစ္ေစ၏။ ပဋိသေနဿဓျဖစ္စဉ္အခိုက္တြင္ နာမ္ နွင့္ ရုပ္တို့သည္ ျဖစ္နွင့္ျပီးလ်က္ အက်ိုးျဖစ္ေစ၏။ စိတ္၊ ေစတသိက္ တရားသေဘာတို့သည္ စိတ္ေျကာင့္ ျဖစ္လာေသာ ရုပ္ကို ျဖစ္နွင့္ျပီးလ်က္ အက်ိုးျဖစ္ေစ၏။ ဓါတ္ျကီးေလးပါး ဥပါဒ္ရုပ္ တို့သည္ ျဖစ္နွင့္ျပီးလ်က္ အက်ိုးျဖစ္ေစ၏။ အလင္း တို့သည္ ျမင္သိစိတ္ဓါတ္ကို ဆက္စပ္ ေသာ သေဘာတရားျဖင့္ ျဖစ္နွင့္ျပီးလ်က္ အက်ိုးျဖစ္ေစ၏။ အသံ တို့သည္ ျကားသိစိတ္ဓါတ္ကို ဆက္စပ္ ေသာ သေဘာတရားျဖင့္ ျဖစ္နွင့္ျပီးလ်က္ အက်ိုးျဖစ္ေစ၏။ အနံ့တို့သည္ နွာအာရုံခံဓါတ္ကို ---။ ခ်ိုခ်ဉ္ ရသာတို့သည္ လ်ွာအာရုံခံဓါတ္ကို ---။ ထိေတြ့နိုင္ေသာ အရာတို့သည္ ကိုယ္သိစိတ္ဓါတ္ကို ---။

၉။ ေရွ့က ျပုေသာ ကုသိုလ္ သေဘာတရားသည္ ေနာက္ျပုေသာ ကုသိုလ္ သေဘာတရားကို ေကာင္းစြာ ျဖစ္နွင့္ျပီးလ်က္ အက်ိုးျဖစ္၏။ ေရွ့က ျပုေသာ အကုသိုလ္ သေဘာတရားသည္ ေနာက္ျပုေသာ အကုသိုလ္ သေဘာတရားကို ေကာင္းစြာ ျဖစ္နွင့္ျပီးလ်က္ အက်ိုးျဖစ္၏။ ေရွ့က ျပုေသာ ကုသိုလ္ သေဘာတရားသည္ ေနာက္ အဗ်ာကတကို ေကာင္းစြာ ျဖစ္နွင့္ျပီးလ်က္ အက်ိုးျဖစ္၏။ ေရွ့က ျပုေသာ အကုသိုလ္ သေဘာတရားသည္ ေနာက္ျပုေသာ ကုသိုလ္ သေဘာတရားကို ေကာင္းစြာ ျဖစ္နွင့္ျပီးလ်က္ အက်ိုးျဖစ္၏။ ေရွ့က ျပုေသာ အကုသိုလ္ သေဘာတရားသည္ ေနာက္ အဗ်ာကတကို ေကာင္းစြာ ျဖစ္နွင့္ျပီးလ်က္ အက်ိုးျဖစ္၏။ ေရွ့က အဗ်ာကတ သေဘာတရားသည္ ေနာက္ အဗ်ာကတကို ေကာင္းစြာ ျဖစ္နွင့္ျပီးလ်က္ အက်ိုးျဖစ္၏။ ေရွ့က အဗ်ာကတ သေဘာတရားသည္ ေနာက္ျပုေသာ ကုသိုလ္ ကို ေကာင္းစြာ ျဖစ္နွင့္ျပီးလ်က္ အက်ိုးျဖစ္၏။ ေရွ့က အဗ်ာကတ သေဘာတရားသည္ ေနာက္ျပုေသာ အကုသိုလ္ ကို ေကာင္းစြာ ျဖစ္နွင့္ျပီးလ်က္ အက်ိုးျဖစ္၏။ ရာသီဥတု၊ အစားအစာ တို့သည္ ေကာင္းစြာ ျဖစ္နွင့္ ျပီးလ်က္ အက်ိုးျဖစ္၏။ လူပုဂဿဂိုလ္ တို့သည္ ေကာင္းစြာ ျဖစ္နွင့္ ျပီးလ်က္ အက်ိုးျဖစ္၏။

၁ဝ။ အလင္းအာရုံခံသည္ အဦးျဖစ္သျဖင့္ ျမင္သိစိတ္ဓါတ္ကို အက်ိုးျဖစ္ေစ၏။ အသံအာရုံခံ ---။ အနံ့အာရုံခံ ---။ အရသာအာရုံခံ ---။ ကိုယ္ကာယအာရုံခံ ---။ ရုပ္သည္ အဦးျဖစ္သျဖင့္ ျမင္သိစိတ္ဓါတ္ကို အက်ိုးျဖစ္ေစ၏။ အသံ ---။ အနံ့ ---။ အရသာ ---။ ကိုယ္ကာယ ---။ ရုပ္သည္ ျဖစ္နွင့္ျပီးလ်က္ မေနာဓါတ္၊ မေနာဝိညာဏဓါတ္ တို့ကို အဦးျဖစ္သျဖင့္ အက်ိုးျဖစ္ေစ၏။

၁၁။ စိတ္၊ ေစတသိက္ သေဘာတရားတို့သည္ အဦးျဖစ္ျပီး ကိုယ္ကာယသည္ အေနွာင္း ျဖစ္လ်က္ အက်ိုးျဖစ္ေစ၏။

၁၂။ ေရွ့က ျပုေသာ ကုသိုလ္ သေဘာတရားသည္ ေနာက္ျပုေသာ ကုသိုလ္ သေဘာတရားကို စုေဆာင္းမ်ားျပားလာေစ၍ (Cumulative) အက်ိုးျဖစ္၏။ ေရွ့က ျပုေသာ အကုသိုလ္ သေဘာတရားသည္ တစ္ခါတစ္ရံ ေနာက္ျပုေသာ ကုသိုလ္ သေဘာတရားကို စုေဆာင္းမ်ားျပားလာေစ၍ (Cumulative) အက်ိုးျဖစ္၏။  ေရွ့က ျပုေသာ ကိရိယာဗ်ာကတ သေဘာတရားသည္ တစ္ခါတစ္ရံ ေနာက္ျပုေသာ ကုသိုလ္ သေဘာတရားကို စုေဆာင္းမ်ားျပားလာေစ၍ (Cumulative) အက်ိုးျဖစ္၏။

၁၃။ ကုသိုလ္၊ အကုသိုလ္ ျပုျခင္း၏ အက်ိုးဆက္ျဖစ္ေသာ ခနဿဓာ (နာမ္ နွင့္ ရုပ္) တို့ကို ကံ(ျပုျခင္း)ျဖင့္ အက်ိုးျဖစ္၏။ စိတ္ေရွ့ရွုမွု (ေစတနာ) သေဘာတရားေျကာင့္ စိတ္ေျကာင့္ျဖစ္ေသာ ရုပ္ ျဖစ္ေစကာ ကံ(ျပုျခင္း)ျဖင့္ အက်ိုးျဖစ္၏။

၁၄။ ရုပ္မဟုတ္ေသာ ခနဿဓာ ေလးပါး (ေဝဒနကဿခနဿဒာ၊ သညကဿခနဿဓာ၊ သခဿငါရခနဿဓာ၊ ေဝညာဏကဿခနဿဓာ) တို့သည္ အျပန္အလွန္ မွီခို အက်ိုးဆက္လ်က္ အက်ိုးျဖစ္ေစ၏။

၁၅။ တစ္လုပ္စီတြင္ ပါေသာ အာဟာရသည္ ဤကိုယ္ကာယကို အာဟာရ ျဖစ္ေစျခင္းျဖင့္ အက်ိုးျပု၏။ ရုပ္မဟုတ္ေသာ အာဟာရ သေဘာတရားတို့သည္ (အာဟာရ) ျဖစ္ေျကာင္းရွိေသာ ရုပ္တို့ကို အာဟာရ ျဖစ္ေစျခင္းျဖင့္ အက်ိုးျပု၏။

၁၆။ အစိုးရေသာျမင္ျခင္း (စကဿခု - ဣေျနဿဒ) သည္ ျမင္သိစိတ္ဓါတ္နွင့္ ဆက္စပ္ေသာ သေဘာတရားတို့ကို အစိုးရျခင္းျဖင့္ အက်ိုးျဖစ္ေစ၏။ အစိုးရေသာျကားျခင္း ---။ အစိုးရေသာ အနံ့ခံျခင္း ---။ အစိုးရေသာ (လွ်ာ)အရသာခံျခင္း ---။ အစိုးရေသာ ထိေတြ့အာရုံခံျခင္း ---။ အသက္ရွိရုပ္သည္ ပဋိသေနဿဓျဖစ္စဉ္၌ အသက္ရွိျခင္းျဖင့္ အက်ိုးျဖစ္ေစ၏။ ရုပ္မဟုတ္ေသာ အစိုးရျခင္းနွင့္ ဆက္စပ္ေသာ သေဘာတရားတို့သည္ ထိုအစိုးရျခင္းတို့မွ ျဖစ္လာေသာ ရုပ္တို့ကို အစိုးရျခင္းျဖင့္ အက်ိုးျဖစ္ေစ၏။

၁၇။ ဈာန္အဂဿငါ ၅ ပါး (ဝိတက္-ျကံျခင္း၊ ဝိစာရ-သုံးသပ္ျခင္း၊ ပီတိ-ျကည္နူးျခင္း၊ သုခ- ခ်မ္းသာျခင္း၊ ဧကဂဿဂတာ-ဈာန္စိတ္တစ္ခုသာရွိျခင္း) တို့သည္ ဈာန္နွင့္ဆက္စပ္ေသာ တရားသေဘာတို့နွင့္ ထို ဈာန္ေျကာင့္ ျဖစ္လာေသာ ရုပ္တို့ကို စူးစိုက္ရွုနိုင္ျခင္း (ဈာန္ဝင္စားျခင္း)ျဖင့္ အက်ိုးျဖစ္ေစ၏။

၁၈။ လမ္းေျကာင္း (မဂဿဂင္ ၈ ပါး -- သမဿမာဒိဋဿဌိ-မွန္ေသာ အျမင္၊ သမဿမာသကဿငပဿပ-မွန္ေသာ အေတြး၊ သမဿမာဝါစာ-မွန္ေသာစကား၊ သမဿမာကမနဿတ-မွန္ေသာအလုပ္၊ သမဿမာအာဇီဝ-ေကာင္းေသာ အသက္ေမြးမွု၊ သမဿမာဝါယာမ-မွန္ေသာ လုံ့လထုတ္မွု၊ သမဿမာသတိ-ေကာင္းစြာ ေအာက္ေမ့ျခင္း၊ သမဿမာသမာဓိ-ေကာင္းစြာ တည္ျကည္ျခင္း -- နွင့္ -- မိစဿဆာမဂဿဂ ၄ ပါး -- မိစဿဆာဒိဋဿဌိ-မွားေသာအျမင္၊ မိစဿဆာဝါယာမ-မွားေသာ လုံ့လထုတ္မွု၊ မိစဿဆာ သကဿငပဿပ-မွားေသာ အေတြး၊ မိစဿဆာသမာဓိ-မေကာင္းစြာ တည္ျကည္ျခင္း) တို့သည္ လမ္းနွင့္ဆိုင္ေသာ တရားမ်ားနွင့္ လမ္းတို့မွ ျဖစ္ေပါ္ေသာ ရုပ္တို့ကို နည္းလမ္းရွိျခင္းအားျဖင့္ အက်ိုးျဖစ္ေစ၏။

၁၉။ ရုပ္မဟုတ္ေသာ ခနဿဓာ ေလးပါး (ေဝဒနကဿခနဿဒာ၊ သညကဿခနဿဓာ၊ သခဿငါရခနဿဓာ၊ ေဝညာဏကဿခနဿဓာ) တို့သည္ အျပန္အလွန္ မွီခို ဆက္စပ္ေနျခင္းျဖင့္ အက်ိုးျဖစ္ေစ၏။

၂ဝ။ ရုပ္တရား မ်ားသည္ ရုပ္မဟုတ္ေသာ (နာမ္) တရားမ်ားကို မေရာေနွာပဲ ပူးတြဲေနျခင္းျဖင့္ အက်ိုးျဖစ္ေစ၏။ ရုပ္မဟုတ္ေသာ (နာမ္) တရားမ်ားသည္ ရုပ္တရား မ်ားကို မေရာေနွာပဲ ပူးတြဲေနျခင္းျဖင့္ အက်ိုးျဖစ္ေစ၏။

၂၁။ ရုပ္မဟုတ္ေသာ ခနဿဓာ ေလးပါး (ေဝဒနကဿခနဿဒာ၊ သညကဿခနဿဓာ၊ သခဿငါရခနဿဓာ၊ ေဝညာဏကဿခနဿဓာ) တို့သည္ အျပန္အလွန္ မွီခို တည္ရွိ ေနျခင္းျဖင့္ အက်ိုးျဖစ္ေစ၏။ ဓါတ္ျကီးေလးပါး (ပထဝီဓါတ္၊ ေတေဇာဓါတ္၊ အာေပါဓါတ္၊ ဝါေယာဓါတ္) တို့သည္ အျပန္အလွန္ တည္ရွိ ေနျခင္းျဖင့္ အက်ိုးျဖစ္ေစ၏။ ပဋိသေနဿဓျဖစ္စဉ္အခိုက္တြင္ နာမ္ နွင့္ ရုပ္တို့သည္ အျပန္အလွန္မွီခို တည္ရွိ ေနျခင္းျဖင့္ အက်ိုးျဖစ္ေစ၏။ စိတ္၊ ေစတသိက္ သေဘာတရားတို့သည္ စိတ္ေျကာင့္ျဖစ္ေသာ ရုပ္ကို တည္ရွိ ေနျခင္းျဖင့္ အက်ိုးျဖစ္ေစ၏။ ဓါတ္ျကီးေလးပါး (ပထဝီ၊ ေတေဇာ၊ အာေပါ၊ ဝါေယာ) ဥပါဒ္ရုပ္ တို့သည္ တည္ရွိ ေနျခင္းျဖင့္ အက်ိုးျဖစ္ေစ၏။ အလင္းအာရုံခံ ျမင္သိစိတ္ဓါတ္နွင့္ ဆက္စပ္ သေဘာတရားတို့ကို တည္ရွိ ေနျခင္းျဖင့္ အက်ိုးျဖစ္ေစ၏။ အသံအာရုံခံ ---။ အနံ့အာရုံခံ ---။ အရသာအာရုံခံ ---။ ကိုယ္ကာယ ---။ ရုပ္သည္ ---။ အသံ ---။ အနံ့ ---။ အရသာ---။ ကိုယ္ကာယ ---။ ရုပ္၊ အသံ၊ အနံ့၊ အရသာ၊ ထိေတြ့ အာရုံခံနွင့္အာရုံ တို့သည္ မေနာဓါတ္နွင့္ ဆက္စပ္ေသာ တရားတို့ကို တည္ရွိ ေနျခင္းျဖင့္ အက်ိုးျဖစ္ေစ၏။ ရုပ္သည္ မေနာဓါတ္၊ မေနာဝါညာဉ္ဓါတ္ တို့ကို ျဖစ္နွင့္ျပီးလ်က္ တည္ရွိျခင္းျဖင့္ အက်ိုး ျဖစ္ေစ၏။

၂၂။ စိတ္ ေစတသိက္ သေဘာတရားတို့သည္ ေကာင္းစြာ တစ္ဆက္တည္းျဖစ္လ်က္ အသစ္ျဖစ္ေသာ စိတ္ ေစတသိက္တို့ ျဖစ္ေပါ္ျခင္းနွင့္အတူ မရွိျခင္းျဖင့္ အက်ိုးျဖစ္ေစ၏။

၂၃။ စိတ္ ေစတသိက္ သေဘာတရားတို့သည္ ေကာင္းစြာ တစ္ဆက္တည္းျဖစ္လ်က္ အသစ္ျဖစ္ေသာ စိတ္ ေစတသိက္တို့ ျဖစ္ေပါ္ျခင္းနွင့္အတူ ေျပာက္ကြယ္ျခင္းျဖင့္ အက်ိုးျဖစ္ေစ၏။

၂၄။ ရုပ္မဟုတ္ေသာ ခနဿဓာ ေလးပါး (ေဝဒနကဿခနဿဒာ၊ သညကဿခနဿဓာ၊ သခဿငါရခနဿဓာ၊ ေဝညာဏကဿခနဿဓာ) တို့သည္ အျပန္အလွန္ မွီခို တည္ရွိ မေပ်ာက္ကြယ္ျခင္းျဖင့္ အက်ိုးျဖစ္ေစ၏။ ဓါတ္ျကီးေလးပါး (ပထဝီဓါတ္၊ ေတေဇာဓါတ္၊ အာေပါဓါတ္၊ ဝါေယာဓါတ္) တို့သည္ အျပန္အလွန္ တည္ရွိ မေပ်ာက္ကြယ္ျခင္းျဖင့္ အက်ိုးျဖစ္ေစ၏။ ပဋိသေနဿဓျဖစ္စဉ္အခိုက္တြင္ နာမ္ နွင့္ ရုပ္တို့သည္ အျပန္အလွန္မွီခို တည္ရွိ မေပ်ာက္ကြယ္ျခင္း အက်ိုးျဖစ္ေစ၏။ စိတ္၊ ေစတသိက္ သေဘာတရားတို့သည္ စိတ္ေျကာင့္ျဖစ္ေသာ ရုပ္ကို တည္ရွိ မေပ်ာက္ကြယ္ျခင္းျဖင့္ အက်ိုးျဖစ္ေစ၏။ ဓါတ္ျကီးေလးပါး (ပထဝီ၊ ေတေဇာ၊ အာေပါ၊ ဝါေယာ) ဥပါဒ္ရုပ္ တို့သည္ တည္ရွိ မေပ်ာက္ကြယ္ျခင္းျဖင့္ အက်ိုးျဖစ္ေစ၏။ အလင္းအာရုံခံ ျမင္သိစိတ္ဓါတ္နွင့္ ဆက္စပ္ သေဘာတရားတို့ကို တည္ရွိ မေပ်ာက္ကြယ္ျခင္းျဖင့္ အက်ိုးျဖစ္ေစ၏။ အသံအာရုံခံ ---။ အနံ့အာရုံခံ ---။ အရသာအာရုံခံ ---။ ကိုယ္ကာယ ---။ ရုပ္သည္ ---။ အသံ ---။ အနံ့ ---။ အရသာ---။ ကိုယ္ကာယ ---။ ရုပ္၊ အသံ၊ အနံ့၊ အရသာ၊ ထိေတြ့ အာရုံခံနွင့္အာရုံ တို့သည္ မေနာဓါတ္နွင့္ ဆက္စပ္ေသာ တရားတို့ကို တည္ရွိ မေပ်ာက္ကြယ္ျခင္းျဖင့္ အက်ိုးျဖစ္ေစ၏။ ရုပ္သည္ မေနာဓါတ္၊ မေနာဝါညာဉ္ဓါတ္ တို့ကို ျဖစ္နွင့္ျပီးလ်က္ တည္ရွိ မေပ်ာက္ကြယ္ျခင္းျဖင့္ အက်ိုး ျဖစ္ေစ၏။