၁။ (ကုသိုလ္၊ အသုသိုလ္) ရင္းျမစ္
၆ ပါးတို႔သည္ တရားသေဘာတို႔ႏွင့္ ဆက္စပ္ျခင္းျဖင့္ ႐ုပ္တရားတို႔ကို အက်ိဳးျဖစ္ေစ၏။
၂။ ႐ုပ္သည္ ျမင္သိစိတ္ဓါတ္ သေဘာတို႔နွင့္ ဆက္စပ္ျခင္းျဖင့္ အာ႐ုံကို အက်ိဳးျဖစ္ေစ၏။ အသံသည္ ၾကားသိစိတ္ဓါတ္ --- ။ အနံ႔သည္ --- ။ အရသာ --- ။ ထိေတြ႕အာ႐ုံသည္ --- ။ သေဘာတရားသည္ --- ။ ႐ုပ္၊ အသံ၊ အနံ႔၊ အရသာ၊ တိေတြ႕အာ႐ုံ တို႔သည္ စိတ္ဓါတ္ (မေနာဓါတု) သေဘာတို႔နွင့္ ဆက္စပ္ျခင္းျဖင့္ အာ႐ုံကို အက်ိဳးျဖစ္ေစ၏။ သေဘာတရား အလုံးစုံသည္ သိစိတ္ဓါတ္ (မေနာဝိညာဏဓါတု) သေဘာတို႔နွင့္ ဆက္စပ္ျခင္းျဖင့္ အာ႐ုံကို အက်ိဳးျဖစ္ေစ၏။ သေဘာတရားတို႔မွ သေဘာတရားမ်ား ဆင့္ပြားကာ စိတ္အေတြး သေဘာတရားတို႔ ျဖစ္၏။ တရားသေဘာတို႔ ဆက္စပ္ျခင္းျဖင့္ အာ႐ုံကို အက်ိဳးျဖစ္ေစ၏။
၃။ ဆႏၵႀကီးမွဴးျခင္းတြင္ ဆႏၵသည္ တရားသေဘာတို႔နွင့္ ဆက္စပ္ျခင္းျဖင့္ သတ္မွတ္ထားေသာ ႐ုပ္ကို ဆႏၵ ႀကီးမွဴးျခင္းျဖင့္ အက်ိဳးျဖစ္ေစ၏။ ဝီရိယ --- ။ စိတ္ --- ။ ဝီမံသ(ပညာ) --- ။
၄။ ျမင္သိစိတ္ဓါတ္သည္ မေနာဓါတ္နွင့္ တစပ္တည္း ဆက္လ်က္ အက်ိဳးျဖစ္၏။ မေနာဓါတ္သည္ သိစိတ္ဓါတ္နွင့္ တစပ္တည္း ဆက္လ်က္ အက်ိဳးျဖစ္၏။ ၾကားသိစိတ္ဓါတ္သည္ --- ။ အနံ႔ခံသိစိတ္ဓါတ္သည္ --- ။ လွ်ာအာ႐ုံခံသိစိတ္ဓါတ္သည္ --- ။ ကိုယ္အာ႐ုံခံသိစိတ္သည္ --- ။ သေဘာတရား မေနာဓါတ္သည္ --- ။ ေရွ႕က ျပဳေသာ ကုသိုလ္ သေဘာတရားသည္ ေနာက္ျပဳေသာ ကုသိုလ္ သေဘာတရားကို တစပ္တည္း ဆက္လ်က္ အက်ိဳးျဖစ္၏။ ေရွ႕က ျပဳေသာ ကုသိုလ္ သေဘာတရားသည္ ေနာက္ အဗ်ာကတ(အသိမွန္)ကို တစပ္တည္း ဆက္လ်က္ အက်ိဳးျဖစ္၏။ ေရွ႕က ျပဳေသာ အကုသိုလ္ --- ေနာက္ -- အကုသိုလ္ --- ။ ေရွ႕က ျပဳေသာ အကုသိုလ္ --- ေနာက္ အဗ်ာကတ --- ။ ေရွ႕က အဗ်ာကတ တရားသည္ ေနာက္ အဗ်ာကတကို တစပ္တည္း ဆက္လ်က္ အက်ိဳးျဖစ္၏။ ေရွ႕က အဗ်ာကတ တရားသည္ ေနာက္ ကုသိုလ္ျပဳျခင္းကို တစပ္တည္း ဆက္လ်က္ အက်ိဳးျဖစ္၏။ ေရွ႕က အဗ်ာကတ တရားသည္ ေနာက္ အကုသိုလ္ျပဳျခင္းကို တစပ္တည္း ဆက္လ်က္ အက်ိဳးျဖစ္၏။ တရားသေဘာတို႔ စိတ္ေရွးရွုသျဖင့္ သေဘာတရားတို႔ တဆက္တစပ္တည္း ျဖစ္ေပၚ အက်ိဳး ျဖစ္ေစ၏။
၅။ ျမင္သိစိတ္ဓါတ္သည္ မေနာဓါတ္နွင့္ တစပ္တည္း ေကာင္းစြာ ဆက္လ်က္ အက်ိဳးျဖစ္၏။ မေနာဓါတ္သည္ သိစိတ္ဓါတ္နွင့္ တစပ္တည္း ေကာင္းစြာ ဆက္လ်က္ အက်ိဳးျဖစ္၏။ ၾကားသိစိတ္ဓါတ္သည္ --- ။ အနံ႔ခံသိစိတ္ဓါတ္သည္ --- ။ လွ်ာအာ႐ုံခံသိစိတ္ဓါတ္သည္ --- ။ ကိုယ္အာ႐ုံခံသိစိတ္သည္ --- ။ သေဘာတရား မေနာဓါတ္သည္ --- ။ ေရွ႕က ျပဳေသာ ကုသိုလ္ သေဘာတရားသည္ ေနာက္ျပဳေသာ ကုသိုလ္ သေဘာတရားကို တစပ္တည္း ေကာင္းစြာ ဆက္လ်က္ အက်ိဳးျဖစ္၏။ ေရွ႕က ျပဳေသာ ကုသိုလ္ သေဘာတရားသည္ ေနာက္ အဗ်ာကတကို တစပ္တည္း ေကာင္းစြာ ဆက္လ်က္ အက်ိဳးျဖစ္၏။ ေရွ႕က ျပဳေသာ အကုသိုလ္ --- ေနာက္ -- အကုသိုလ္ --- ။ ေရွ႕က ျပဳေသာ အကုသိုလ္ --- ေနာက္ အဗ်ာကတ ---။ ေရွ႕က အဗ်ာကတ တရားသည္ ေနာက္ အဗ်ာကတကို တစပ္တည္း ေကာင္းစြာ ဆက္လ်က္ အက်ိဳးျဖစ္၏။ ေရွ႕က အဗ်ာကတ တရားသည္ ေနာက္ ကုသိုလ္ျပဳျခင္းကို တစပ္တည္း ေကာင္းစြာ ဆက္လ်က္ အက်ိဳးျဖစ္၏။ ေရွ႕က အဗ်ာကတ တရားသည္ ေနာက္ အကုသိုလ္ျပဳျခင္းကို တစပ္တည္း ေကာင္းစြာ ဆက္လ်က္ အက်ိဳးျဖစ္၏။ တရားသေဘာတို႔ စိတ္ေရွးရွုသျဖင့္ သေဘာတရားတို႔ ေကာင္းစြာ တဆက္တစပ္တည္း ျဖစ္ေပၚ အက်ိဳး ျဖစ္ေစ၏။
၆။ ႐ုပ္မဟုတ္ေသာ ခႏၶာ ေလးပါး (ေဝဒနကၡႏၶာ၊ သညကၡႏၶာ၊ သခၤါရခႏၶာ၊ ေဝညာဏကၡႏၶာ) တို႔သည္ အျပန္အလွန္ မွီလ်က္ အညီအညြတ္ အက်ိဳးျဖစ္ေစ၏။ ဓါတ္ႀကီးေလးပါး (ပထဝီဓါတ္၊ ေတေဇာဓါတ္၊ အာေပါဓါတ္၊ ဝါေယာဓါတ္) တို႔သည္ အျပန္အလွန္ မွီလ်က္ အညီအညြတ္ အက်ိဳးျဖစ္ေစ၏။ ပဋိသေႏၶ ျဖစ္စဉ္အခိုက္တြင္ နာမ္ နွင့္ ႐ုပ္တို့သည္ အညီအညြတ္ အက်ိဳးျဖစ္ေစ၏။ စိတ္၊ ေစတသိက္ တရားသေဘာတို႔သည္ စိတ္ေၾကာင့္ ျဖစ္လာေသာ ႐ုပ္ကို အညီအညြတ္ အက်ိဳးျဖစ္ေစ၏။ ဓါတ္ႀကီးေလးပါး ဥပါဒ္ရုပ္ တို႔သည္ အညီအညြတ္ အက်ိဳးျဖစ္ေစ၏။ ႐ုပ္မဟုတ္ေသာ (စိတ္ ၈၉၊ ေစတသိတ္ ၅၂) သေဘာတရား တို႔တြင္ အခ်ိဳ႕သည္ တစ္ခါတစ္ရံ အျပန္အလွန္ မွီလ်က္ အညီအညြတ္ အက်ိဳးျဖစ္ေစ၏။ အခ်ိဳ႕သည္ တစ္ခါတစ္ရံ အျပန္အလွန္ မွီလ်က္ အညီအညြတ္ အက်ိဳးမျဖစ္ေစပါ။
၇။ ႐ုပ္မဟုတ္ေသာ ခႏၶာ ေလးပါး (ေဝဒနကၡႏၶာ၊ သညကၡႏၶာ၊ သခၤါရခႏၶာ၊ ေဝညာဏကၡႏၶာ) တို႔သည္ အျပန္အလွန္ အက်ိဳးျဖစ္ေစ၏။ ဓါတ္ႀကီးေလးပါး (ပထဝီဓါတ္၊ ေတေဇာဓါတ္၊ အာေပါဓါတ္၊ ဝါေယာဓါတ္) တို႔သည္ အျပန္အလွန္ အက်ိဳးျဖစ္ေစ၏။ ပဋိသေႏၶ ျဖစ္စဉ္အခိုက္တြင္ နာမ္ နွင့္ ႐ုပ္တို့သည္ အျပန္အလွန္ အက်ိဳးျဖစ္ေစ၏။
၈။ ႐ုပ္မဟုတ္ေသာ ခႏၶာ ေလးပါး (ေဝဒနကၡႏၶာ၊ သညကၡႏၶာ၊ သခၤါရခႏၶာ၊ ေဝညာဏကၡႏၶာ) တို႔သည္ အျပန္အလွန္ အက်ိဳးျဖစ္ေစ၏။ ဓါတ္ႀကီးေလးပါး (ပထဝီဓါတ္၊ ေတေဇာဓါတ္၊ အာေပါဓါတ္၊ ဝါေယာဓါတ္) တို႔သည္ ျဖစ္နွင့္ၿပီးလ်က္ အျပန္အလွန္ အက်ိဳးျဖစ္ေစ၏။ ပဋိသေႏၶ ျဖစ္စဉ္အခိုက္တြင္ နာမ္ နွင့္ ႐ုပ္တို့သည္ ျဖစ္နွင့္ၿပီးလ်က္ အက်ိဳးျဖစ္ေစ၏။ စိတ္၊ ေစတသိက္ တရားသေဘာတို႔သည္ စိတ္ေၾကာင့္ ျဖစ္လာေသာ ႐ုပ္ကို ျဖစ္နွင့္ၿပီးလ်က္ အက်ိဳးျဖစ္ေစ၏။ ဓါတ္ႀကီးေလးပါး ဥပါဒ္ရုပ္ တို႔သည္ ျဖစ္နွင့္ၿပီးလ်က္ အက်ိဳးျဖစ္ေစ၏။ အလင္း တို႔သည္ ျမင္သိစိတ္ဓါတ္ကို ဆက္စပ္ ေသာ သေဘာတရားျဖင့္ ျဖစ္နွင့္ၿပီးလ်က္ အက်ိဳးျဖစ္ေစ၏။ အသံ တို႔သည္ ၾကားသိစိတ္ဓါတ္ကို ဆက္စပ္ ေသာ သေဘာတရားျဖင့္ ျဖစ္နွင့္ၿပီးလ်က္ အက်ိဳးျဖစ္ေစ၏။ အနံ႔တို႔သည္ ႏွာအာ႐ုံခံဓါတ္ကို ---။ ခ်ိဳခ်ဉ္ ရသာတို႔သည္ လွ်ာအာ႐ုံခံဓါတ္ကို ---။ ထိေတြ႕နိုင္ေသာ အရာတို႔သည္ ကိုယ္သိစိတ္ဓါတ္ကို ---။
၉။ ေရွ႕က ျပဳေသာ ကုသိုလ္ သေဘာတရားသည္ ေနာက္ျပဳေသာ ကုသိုလ္ သေဘာတရားကို ေကာင္းစြာ ျဖစ္နွင့္ၿပီးလ်က္ အက်ိဳးျဖစ္၏။ ေရွ႕က ျပဳေသာ အကုသိုလ္ သေဘာတရားသည္ ေနာက္ျပဳေသာ အကုသိုလ္ သေဘာတရားကို ေကာင္းစြာ ျဖစ္နွင့္ၿပီးလ်က္ အက်ိဳးျဖစ္၏။ ေရွ႕က ျပဳေသာ ကုသိုလ္ သေဘာတရားသည္ ေနာက္ အဗ်ာကတကို ေကာင္းစြာ ျဖစ္နွင့္ၿပီးလ်က္ အက်ိဳးျဖစ္၏။ ေရွ႕က ျပဳေသာ အကုသိုလ္ သေဘာတရားသည္ ေနာက္ျပဳေသာ ကုသိုလ္ သေဘာတရားကို ေကာင္းစြာ ျဖစ္နွင့္ၿပီးလ်က္ အက်ိဳးျဖစ္၏။ ေရွ႕က ျပဳေသာ အကုသိုလ္ သေဘာတရားသည္ ေနာက္ အဗ်ာကတကို ေကာင္းစြာ ျဖစ္နွင့္ၿပီးလ်က္ အက်ိဳးျဖစ္၏။ ေရွ႕က အဗ်ာကတ သေဘာတရားသည္ ေနာက္ အဗ်ာကတကို ေကာင္းစြာ ျဖစ္နွင့္ၿပီးလ်က္ အက်ိဳးျဖစ္၏။ ေရွ႕က အဗ်ာကတ သေဘာတရားသည္ ေနာက္ျပဳေသာ ကုသိုလ္ ကို ေကာင္းစြာ ျဖစ္နွင့္ၿပီးလ်က္ အက်ိဳးျဖစ္၏။ ေရွ႕က အဗ်ာကတ သေဘာတရားသည္ ေနာက္ျပဳေသာ အကုသိုလ္ ကို ေကာင္းစြာ ျဖစ္နွင့္ၿပီးလ်က္ အက်ိဳးျဖစ္၏။ ရာသီဥတု၊ အစားအစာ တို႔သည္ ေကာင္းစြာ ျဖစ္နွင့္ ၿပီးလ်က္ အက်ိဳးျဖစ္၏။ လူပုဂဿဂိုလ္ တို႔သည္ ေကာင္းစြာ ျဖစ္နွင့္ ၿပီးလ်က္ အက်ိဳးျဖစ္၏။
၁ဝ။ အလင္းအာ႐ုံခံသည္ အဦးျဖစ္သျဖင့္ ျမင္သိစိတ္ဓါတ္ကို အက်ိဳးျဖစ္ေစ၏။ အသံအာ႐ုံခံ ---။ အနံ႔အာ႐ုံခံ ---။ အရသာအာ႐ုံခံ ---။ ကိုယ္ကာယအာ႐ုံခံ ---။ ႐ုပ္သည္ အဦးျဖစ္သျဖင့္ ျမင္သိစိတ္ဓါတ္ကို အက်ိဳးျဖစ္ေစ၏။ အသံ ---။ အနံ႔ ---။ အရသာ ---။ ကိုယ္ကာယ ---။ ႐ုပ္သည္ ျဖစ္နွင့္ၿပီးလ်က္ မေနာဓါတ္၊ မေနာဝိညာဏဓါတ္ တို႔ကို အဦးျဖစ္သျဖင့္ အက်ိဳးျဖစ္ေစ၏။
၁၁။ စိတ္၊ ေစတသိက္ သေဘာတရားတို႔သည္ အဦးျဖစ္ၿပီး ကိုယ္ကာယသည္ အေႏွာင္း ျဖစ္လ်က္ အက်ိဳးျဖစ္ေစ၏။
၁၂။ ေရွ႕က ျပဳေသာ ကုသိုလ္ သေဘာတရားသည္ ေနာက္ျပဳေသာ ကုသိုလ္ သေဘာတရားကို စုေဆာင္းမ်ားျပားလာေစ၍ (Cumulative) အက်ိဳးျဖစ္၏။ ေရွ႕က ျပဳေသာ အကုသိုလ္ သေဘာတရားသည္ တစ္ခါတစ္ရံ ေနာက္ျပဳေသာ ကုသိုလ္ သေဘာတရားကို စုေဆာင္းမ်ားျပားလာေစ၍ (Cumulative) အက်ိဳးျဖစ္၏။ ေရွ႕က ျပဳေသာ ကိရိယာဗ်ာကတ သေဘာတရားသည္ တစ္ခါတစ္ရံ ေနာက္ျပဳေသာ ကုသိုလ္ သေဘာတရားကို စုေဆာင္းမ်ားျပားလာေစ၍ (Cumulative) အက်ိဳးျဖစ္၏။
၁၃။ ကုသိုလ္၊ အကုသိုလ္ ျပဳျခင္း၏ အက်ိဳးဆက္ျဖစ္ေသာ ခႏၶာ (နာမ္ နွင့္ ႐ုပ္) တို႔ကို ကံ(ျပဳျခင္း)ျဖင့္ အက်ိဳးျဖစ္၏။ စိတ္ေရွ႕ရွုမွု (ေစတနာ) သေဘာတရားေၾကာင့္ စိတ္ေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ ႐ုပ္ ျဖစ္ေစကာ ကံ(ျပဳျခင္း)ျဖင့္ အက်ိဳးျဖစ္၏။
၁၄။ ႐ုပ္မဟုတ္ေသာ ခႏၶာ ေလးပါး (ေဝဒနကၡႏၶာ၊ သညကၡႏၶာ၊ သခၤါရခႏၶာ၊ ေဝညာဏကၡႏၶာ) တို႔သည္ အျပန္အလွန္ မွီခို အက်ိဳးဆက္လ်က္ အက်ိဳးျဖစ္ေစ၏။
၁၅။ တစ္လုပ္စီတြင္ ပါေသာ အာဟာရသည္ ဤကိုယ္ကာယကို အာဟာရ ျဖစ္ေစျခင္းျဖင့္ အက်ိဳးျပဳ၏။ ႐ုပ္မဟုတ္ေသာ အာဟာရ သေဘာတရားတို႔သည္ (အာဟာရ) ျဖစ္ေၾကာင္းရွိေသာ ႐ုပ္တို႔ကို အာဟာရ ျဖစ္ေစျခင္းျဖင့္ အက်ိဳးျပဳ၏။
၁၆။ အစိုးရေသာျမင္ျခင္း (စကၡဳ - ဣေႁႏၵ) သည္ ျမင္သိစိတ္ဓါတ္နွင့္ ဆက္စပ္ေသာ သေဘာတရားတို႔ကို အစိုးရျခင္းျဖင့္ အက်ိဳးျဖစ္ေစ၏။ အစိုးရေသာၾကားျခင္း ---။ အစိုးရေသာ အနံ႔ခံျခင္း ---။ အစိုးရေသာ (လွ်ာ)အရသာခံျခင္း ---။ အစိုးရေသာ ထိေတြ႕အာ႐ုံခံျခင္း ---။ အသက္ရွိ႐ုပ္သည္ ပဋိသေႏၶ ျဖစ္စဉ္၌ အသက္ရွိျခင္းျဖင့္ အက်ိဳးျဖစ္ေစ၏။ ႐ုပ္မဟုတ္ေသာ အစိုးရျခင္းနွင့္ ဆက္စပ္ေသာ သေဘာတရားတို႔သည္ ထိုအစိုးရျခင္းတို႔မွ ျဖစ္လာေသာ ႐ုပ္တို႔ကို အစိုးရျခင္းျဖင့္ အက်ိဳးျဖစ္ေစ၏။
၁၇။ ဈာန္အဂၤါ ၅ ပါး (ဝိတက္-ၾကံျခင္း၊ ဝိစာရ-သုံးသပ္ျခင္း၊ ပီတိ-ၾကည္ႏူးျခင္း၊ သုခ- ခ်မ္းသာျခင္း၊ ဧကဂၢတာ-ဈာန္စိတ္တစ္ခုသာရွိျခင္း) တို႔သည္ ဈာန္နွင့္ဆက္စပ္ေသာ တရားသေဘာတို႔နွင့္ ထို ဈာန္ေၾကာင့္ ျဖစ္လာေသာ ႐ုပ္တို႔ကို စူးစိုက္႐ႈနိုင္ျခင္း (ဈာန္ဝင္စားျခင္း)ျဖင့္ အက်ိဳးျဖစ္ေစ၏။
၁၈။ လမ္းေၾကာင္း (မဂၢင္ ၈ ပါး -- သမၼာဒိ႒ိ-မွန္ေသာ အျမင္၊ သမၼာသကၤပၸ-မွန္ေသာ အေတြး၊ သမၼာဝါစာ-မွန္ေသာစကား၊ သမၼာကမၼႏၲ-မွန္ေသာအလုပ္၊ သမၼာအာဇီဝ-ေကာင္းေသာ အသက္ေမြးမွု၊ သမၼာဝါယာမ-မွန္ေသာ လုံ႔လထုတ္မွု၊ သမၼာသတိ-ေကာင္းစြာ ေအာက္ေမ့ျခင္း၊ သမၼာသမာဓိ-ေကာင္းစြာ တည္ၾကည္ျခင္း -- နွင့္ -- မိစၧာမဂၢ ၄ ပါး -- မိစၧာဒိ႒ိ-မွားေသာအျမင္၊ မိစၧာဝါယာမ-မွားေသာ လုံ႔လထုတ္မွု၊ မိစၧာ သကၤပၸ-မွားေသာ အေတြး၊ မိစၧာသမာဓိ-မေကာင္းစြာ တည္ၾကည္ျခင္း) တို႔သည္ လမ္းနွင့္ဆိုင္ေသာ တရားမ်ားနွင့္ လမ္းတို႔မွ ျဖစ္ေပၚေသာ ႐ုပ္တို႔ကို နည္းလမ္းရွိျခင္းအားျဖင့္ အက်ိဳးျဖစ္ေစ၏။
၁၉။ ႐ုပ္မဟုတ္ေသာ ခႏၶာ ေလးပါး (ေဝဒနကၡႏၶာ၊ သညကၡႏၶာ၊ သခၤါရခႏၶာ၊ ေဝညာဏကၡႏၶာ) တို႔သည္ အျပန္အလွန္ မွီခို ဆက္စပ္ေနျခင္းျဖင့္ အက်ိဳးျဖစ္ေစ၏။
၂ဝ။ ႐ုပ္တရား မ်ားသည္ ႐ုပ္မဟုတ္ေသာ (နာမ္) တရားမ်ားကို မေရာေႏွာပဲ ပူးတြဲေနျခင္းျဖင့္ အက်ိဳးျဖစ္ေစ၏။ ႐ုပ္မဟုတ္ေသာ (နာမ္) တရားမ်ားသည္ ႐ုပ္တရား မ်ားကို မေရာေႏွာပဲ ပူးတြဲေနျခင္းျဖင့္ အက်ိဳးျဖစ္ေစ၏။
၂၁။ ႐ုပ္မဟုတ္ေသာ ခႏၶာ ေလးပါး (ေဝဒနကၡႏၶာ၊ သညကၡႏၶာ၊ သခၤါရခႏၶာ၊ ေဝညာဏကၡႏၶာ) တို႔သည္ အျပန္အလွန္ မွီခို တည္ရွိ ေနျခင္းျဖင့္ အက်ိဳးျဖစ္ေစ၏။ ဓါတ္ႀကီးေလးပါး (ပထဝီဓါတ္၊ ေတေဇာဓါတ္၊ အာေပါဓါတ္၊ ဝါေယာဓါတ္) တို႔သည္ အျပန္အလွန္ တည္ရွိ ေနျခင္းျဖင့္ အက်ိဳးျဖစ္ေစ၏။ ပဋိသေႏၶ ျဖစ္စဉ္အခိုက္တြင္ နာမ္ နွင့္ ႐ုပ္တို့သည္ အျပန္အလွန္မွီခို တည္ရွိ ေနျခင္းျဖင့္ အက်ိဳးျဖစ္ေစ၏။ စိတ္၊ ေစတသိက္(မွီျခင္း) သေဘာတရားတို႔သည္ စိတ္ေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ ႐ုပ္ကို တည္ရွိ ေနျခင္းျဖင့္ အက်ိဳးျဖစ္ေစ၏။ ဓါတ္ႀကီးေလးပါး (ပထဝီ၊ ေတေဇာ၊ အာေပါ၊ ဝါေယာ) ဥပါဒ္ရုပ္ တို႔သည္ တည္ရွိ ေနျခင္းျဖင့္ အက်ိဳးျဖစ္ေစ၏။ အလင္းအာ႐ုံခံ ျမင္သိစိတ္ဓါတ္နွင့္ ဆက္စပ္ သေဘာတရားတို႔ကို တည္ရွိ ေနျခင္းျဖင့္ အက်ိဳးျဖစ္ေစ၏။ အသံအာ႐ုံခံ ---။ အနံ႔အာ႐ုံခံ ---။ အရသာအာ႐ုံခံ ---။ ကိုယ္ကာယ ---။ ႐ုပ္သည္ ---။ အသံ ---။ အနံ႔ ---။ အရသာ---။ ကိုယ္ကာယ ---။ ႐ုပ္၊ အသံ၊ အနံ႔၊ အရသာ၊ ထိေတြ႕ အာ႐ုံခံနွင့္အာ႐ုံ တို႔သည္ မေနာဓါတ္နွင့္ ဆက္စပ္ေသာ တရားတို႔ကို တည္ရွိ ေနျခင္းျဖင့္ အက်ိဳးျဖစ္ေစ၏။ ႐ုပ္သည္ မေနာဓါတ္၊ မေနာဝါညာဉ္ဓါတ္ တို႔ကို ျဖစ္နွင့္ၿပီးလ်က္ တည္ရွိျခင္းျဖင့္ အက်ိဳး ျဖစ္ေစ၏။
၂၂။ စိတ္ ေစတသိက္ သေဘာတရားတို႔သည္ ေကာင္းစြာ တစ္ဆက္တည္းျဖစ္လ်က္ အသစ္ျဖစ္ေသာ စိတ္ ေစတသိက္တို႔ ျဖစ္ေပၚျခင္းနွင့္အတူ မရွိျခင္းျဖင့္ အက်ိဳးျဖစ္ေစ၏။
၂၃။ စိတ္ ေစတသိက္ သေဘာတရားတို႔သည္ ေကာင္းစြာ တစ္ဆက္တည္းျဖစ္လ်က္ အသစ္ျဖစ္ေသာ စိတ္ ေစတသိက္တို့ ျဖစ္ေပၚျခင္းနွင့္အတူ ေျပာက္ကြယ္ျခင္းျဖင့္ အက်ိဳးျဖစ္ေစ၏။
၂၄။ ႐ုပ္မဟုတ္ေသာ ခႏၶာ ေလးပါး (ေဝဒနကၡႏၶာ၊ သညကၡႏၶာ၊ သခၤါရခႏၶာ၊ ေဝညာဏကၡႏၶာ) တို႔သည္ အျပန္အလွန္ မွီခို တည္ရွိ မေပ်ာက္ကြယ္ျခင္းျဖင့္ အက်ိဳးျဖစ္ေစ၏။ ဓါတ္ႀကီးေလးပါး (ပထဝီဓါတ္၊ ေတေဇာဓါတ္၊ အာေပါဓါတ္၊ ဝါေယာဓါတ္) တို႔သည္ အျပန္အလွန္ တည္ရွိ မေပ်ာက္ကြယ္ျခင္းျဖင့္ အက်ိဳးျဖစ္ေစ၏။ ပဋိသေႏၶ ျဖစ္စဉ္အခိုက္တြင္ နာမ္ နွင့္ ႐ုပ္တို့သည္ အျပန္အလွန္မွီခို တည္ရွိ မေပ်ာက္ကြယ္ျခင္း အက်ိဳးျဖစ္ေစ၏။ စိတ္၊ ေစတသိက္ သေဘာတရားတို႔သည္ စိတ္ေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ ႐ုပ္ကို တည္ရွိ မေပ်ာက္ကြယ္ျခင္းျဖင့္ အက်ိဳးျဖစ္ေစ၏။ ဓါတ္ႀကီးေလးပါး (ပထဝီ၊ ေတေဇာ၊ အာေပါ၊ ဝါေယာ) ဥပါဒ္ရုပ္ တို႔သည္ တည္ရွိ မေပ်ာက္ကြယ္ျခင္းျဖင့္ အက်ိဳးျဖစ္ေစ၏။ အလင္းအာ႐ုံခံ ျမင္သိစိတ္ဓါတ္နွင့္ ဆက္စပ္ သေဘာတရားတို႔ကို တည္ရွိ မေပ်ာက္ကြယ္ျခင္းျဖင့္ အက်ိဳးျဖစ္ေစ၏။ အသံအာ႐ုံခံ ---။ အနံ႔အာ႐ုံခံ ---။ အရသာအာ႐ုံခံ ---။ ကိုယ္ကာယ ---။ ႐ုပ္သည္ ---။ အသံ ---။ အနံ႔ ---။ အရသာ---။ ကိုယ္ကာယ ---။ ႐ုပ္၊ အသံ၊ အနံ႔၊ အရသာ၊ ထိေတြ႕ အာ႐ုံခံနွင့္အာ႐ုံ တို႔သည္ မေနာဓါတ္နွင့္ ဆက္စပ္ေသာ တရားတို႔ကို တည္ရွိ မေပ်ာက္ကြယ္ျခင္းျဖင့္ အက်ိဳးျဖစ္ေစ၏။ ႐ုပ္သည္ မေနာဓါတ္၊ မေနာဝါညာဉ္ဓါတ္ တို႔ကို ျဖစ္နွင့္ၿပီးလ်က္ တည္ရွိ မေပ်ာက္ကြယ္ျခင္းျဖင့္ အက်ိဳး ျဖစ္ေစ၏။
၂။ ႐ုပ္သည္ ျမင္သိစိတ္ဓါတ္ သေဘာတို႔နွင့္ ဆက္စပ္ျခင္းျဖင့္ အာ႐ုံကို အက်ိဳးျဖစ္ေစ၏။ အသံသည္ ၾကားသိစိတ္ဓါတ္ --- ။ အနံ႔သည္ --- ။ အရသာ --- ။ ထိေတြ႕အာ႐ုံသည္ --- ။ သေဘာတရားသည္ --- ။ ႐ုပ္၊ အသံ၊ အနံ႔၊ အရသာ၊ တိေတြ႕အာ႐ုံ တို႔သည္ စိတ္ဓါတ္ (မေနာဓါတု) သေဘာတို႔နွင့္ ဆက္စပ္ျခင္းျဖင့္ အာ႐ုံကို အက်ိဳးျဖစ္ေစ၏။ သေဘာတရား အလုံးစုံသည္ သိစိတ္ဓါတ္ (မေနာဝိညာဏဓါတု) သေဘာတို႔နွင့္ ဆက္စပ္ျခင္းျဖင့္ အာ႐ုံကို အက်ိဳးျဖစ္ေစ၏။ သေဘာတရားတို႔မွ သေဘာတရားမ်ား ဆင့္ပြားကာ စိတ္အေတြး သေဘာတရားတို႔ ျဖစ္၏။ တရားသေဘာတို႔ ဆက္စပ္ျခင္းျဖင့္ အာ႐ုံကို အက်ိဳးျဖစ္ေစ၏။
၃။ ဆႏၵႀကီးမွဴးျခင္းတြင္ ဆႏၵသည္ တရားသေဘာတို႔နွင့္ ဆက္စပ္ျခင္းျဖင့္ သတ္မွတ္ထားေသာ ႐ုပ္ကို ဆႏၵ ႀကီးမွဴးျခင္းျဖင့္ အက်ိဳးျဖစ္ေစ၏။ ဝီရိယ --- ။ စိတ္ --- ။ ဝီမံသ(ပညာ) --- ။
၄။ ျမင္သိစိတ္ဓါတ္သည္ မေနာဓါတ္နွင့္ တစပ္တည္း ဆက္လ်က္ အက်ိဳးျဖစ္၏။ မေနာဓါတ္သည္ သိစိတ္ဓါတ္နွင့္ တစပ္တည္း ဆက္လ်က္ အက်ိဳးျဖစ္၏။ ၾကားသိစိတ္ဓါတ္သည္ --- ။ အနံ႔ခံသိစိတ္ဓါတ္သည္ --- ။ လွ်ာအာ႐ုံခံသိစိတ္ဓါတ္သည္ --- ။ ကိုယ္အာ႐ုံခံသိစိတ္သည္ --- ။ သေဘာတရား မေနာဓါတ္သည္ --- ။ ေရွ႕က ျပဳေသာ ကုသိုလ္ သေဘာတရားသည္ ေနာက္ျပဳေသာ ကုသိုလ္ သေဘာတရားကို တစပ္တည္း ဆက္လ်က္ အက်ိဳးျဖစ္၏။ ေရွ႕က ျပဳေသာ ကုသိုလ္ သေဘာတရားသည္ ေနာက္ အဗ်ာကတ(အသိမွန္)ကို တစပ္တည္း ဆက္လ်က္ အက်ိဳးျဖစ္၏။ ေရွ႕က ျပဳေသာ အကုသိုလ္ --- ေနာက္ -- အကုသိုလ္ --- ။ ေရွ႕က ျပဳေသာ အကုသိုလ္ --- ေနာက္ အဗ်ာကတ --- ။ ေရွ႕က အဗ်ာကတ တရားသည္ ေနာက္ အဗ်ာကတကို တစပ္တည္း ဆက္လ်က္ အက်ိဳးျဖစ္၏။ ေရွ႕က အဗ်ာကတ တရားသည္ ေနာက္ ကုသိုလ္ျပဳျခင္းကို တစပ္တည္း ဆက္လ်က္ အက်ိဳးျဖစ္၏။ ေရွ႕က အဗ်ာကတ တရားသည္ ေနာက္ အကုသိုလ္ျပဳျခင္းကို တစပ္တည္း ဆက္လ်က္ အက်ိဳးျဖစ္၏။ တရားသေဘာတို႔ စိတ္ေရွးရွုသျဖင့္ သေဘာတရားတို႔ တဆက္တစပ္တည္း ျဖစ္ေပၚ အက်ိဳး ျဖစ္ေစ၏။
၅။ ျမင္သိစိတ္ဓါတ္သည္ မေနာဓါတ္နွင့္ တစပ္တည္း ေကာင္းစြာ ဆက္လ်က္ အက်ိဳးျဖစ္၏။ မေနာဓါတ္သည္ သိစိတ္ဓါတ္နွင့္ တစပ္တည္း ေကာင္းစြာ ဆက္လ်က္ အက်ိဳးျဖစ္၏။ ၾကားသိစိတ္ဓါတ္သည္ --- ။ အနံ႔ခံသိစိတ္ဓါတ္သည္ --- ။ လွ်ာအာ႐ုံခံသိစိတ္ဓါတ္သည္ --- ။ ကိုယ္အာ႐ုံခံသိစိတ္သည္ --- ။ သေဘာတရား မေနာဓါတ္သည္ --- ။ ေရွ႕က ျပဳေသာ ကုသိုလ္ သေဘာတရားသည္ ေနာက္ျပဳေသာ ကုသိုလ္ သေဘာတရားကို တစပ္တည္း ေကာင္းစြာ ဆက္လ်က္ အက်ိဳးျဖစ္၏။ ေရွ႕က ျပဳေသာ ကုသိုလ္ သေဘာတရားသည္ ေနာက္ အဗ်ာကတကို တစပ္တည္း ေကာင္းစြာ ဆက္လ်က္ အက်ိဳးျဖစ္၏။ ေရွ႕က ျပဳေသာ အကုသိုလ္ --- ေနာက္ -- အကုသိုလ္ --- ။ ေရွ႕က ျပဳေသာ အကုသိုလ္ --- ေနာက္ အဗ်ာကတ ---။ ေရွ႕က အဗ်ာကတ တရားသည္ ေနာက္ အဗ်ာကတကို တစပ္တည္း ေကာင္းစြာ ဆက္လ်က္ အက်ိဳးျဖစ္၏။ ေရွ႕က အဗ်ာကတ တရားသည္ ေနာက္ ကုသိုလ္ျပဳျခင္းကို တစပ္တည္း ေကာင္းစြာ ဆက္လ်က္ အက်ိဳးျဖစ္၏။ ေရွ႕က အဗ်ာကတ တရားသည္ ေနာက္ အကုသိုလ္ျပဳျခင္းကို တစပ္တည္း ေကာင္းစြာ ဆက္လ်က္ အက်ိဳးျဖစ္၏။ တရားသေဘာတို႔ စိတ္ေရွးရွုသျဖင့္ သေဘာတရားတို႔ ေကာင္းစြာ တဆက္တစပ္တည္း ျဖစ္ေပၚ အက်ိဳး ျဖစ္ေစ၏။
၆။ ႐ုပ္မဟုတ္ေသာ ခႏၶာ ေလးပါး (ေဝဒနကၡႏၶာ၊ သညကၡႏၶာ၊ သခၤါရခႏၶာ၊ ေဝညာဏကၡႏၶာ) တို႔သည္ အျပန္အလွန္ မွီလ်က္ အညီအညြတ္ အက်ိဳးျဖစ္ေစ၏။ ဓါတ္ႀကီးေလးပါး (ပထဝီဓါတ္၊ ေတေဇာဓါတ္၊ အာေပါဓါတ္၊ ဝါေယာဓါတ္) တို႔သည္ အျပန္အလွန္ မွီလ်က္ အညီအညြတ္ အက်ိဳးျဖစ္ေစ၏။ ပဋိသေႏၶ ျဖစ္စဉ္အခိုက္တြင္ နာမ္ နွင့္ ႐ုပ္တို့သည္ အညီအညြတ္ အက်ိဳးျဖစ္ေစ၏။ စိတ္၊ ေစတသိက္ တရားသေဘာတို႔သည္ စိတ္ေၾကာင့္ ျဖစ္လာေသာ ႐ုပ္ကို အညီအညြတ္ အက်ိဳးျဖစ္ေစ၏။ ဓါတ္ႀကီးေလးပါး ဥပါဒ္ရုပ္ တို႔သည္ အညီအညြတ္ အက်ိဳးျဖစ္ေစ၏။ ႐ုပ္မဟုတ္ေသာ (စိတ္ ၈၉၊ ေစတသိတ္ ၅၂) သေဘာတရား တို႔တြင္ အခ်ိဳ႕သည္ တစ္ခါတစ္ရံ အျပန္အလွန္ မွီလ်က္ အညီအညြတ္ အက်ိဳးျဖစ္ေစ၏။ အခ်ိဳ႕သည္ တစ္ခါတစ္ရံ အျပန္အလွန္ မွီလ်က္ အညီအညြတ္ အက်ိဳးမျဖစ္ေစပါ။
၇။ ႐ုပ္မဟုတ္ေသာ ခႏၶာ ေလးပါး (ေဝဒနကၡႏၶာ၊ သညကၡႏၶာ၊ သခၤါရခႏၶာ၊ ေဝညာဏကၡႏၶာ) တို႔သည္ အျပန္အလွန္ အက်ိဳးျဖစ္ေစ၏။ ဓါတ္ႀကီးေလးပါး (ပထဝီဓါတ္၊ ေတေဇာဓါတ္၊ အာေပါဓါတ္၊ ဝါေယာဓါတ္) တို႔သည္ အျပန္အလွန္ အက်ိဳးျဖစ္ေစ၏။ ပဋိသေႏၶ ျဖစ္စဉ္အခိုက္တြင္ နာမ္ နွင့္ ႐ုပ္တို့သည္ အျပန္အလွန္ အက်ိဳးျဖစ္ေစ၏။
၈။ ႐ုပ္မဟုတ္ေသာ ခႏၶာ ေလးပါး (ေဝဒနကၡႏၶာ၊ သညကၡႏၶာ၊ သခၤါရခႏၶာ၊ ေဝညာဏကၡႏၶာ) တို႔သည္ အျပန္အလွန္ အက်ိဳးျဖစ္ေစ၏။ ဓါတ္ႀကီးေလးပါး (ပထဝီဓါတ္၊ ေတေဇာဓါတ္၊ အာေပါဓါတ္၊ ဝါေယာဓါတ္) တို႔သည္ ျဖစ္နွင့္ၿပီးလ်က္ အျပန္အလွန္ အက်ိဳးျဖစ္ေစ၏။ ပဋိသေႏၶ ျဖစ္စဉ္အခိုက္တြင္ နာမ္ နွင့္ ႐ုပ္တို့သည္ ျဖစ္နွင့္ၿပီးလ်က္ အက်ိဳးျဖစ္ေစ၏။ စိတ္၊ ေစတသိက္ တရားသေဘာတို႔သည္ စိတ္ေၾကာင့္ ျဖစ္လာေသာ ႐ုပ္ကို ျဖစ္နွင့္ၿပီးလ်က္ အက်ိဳးျဖစ္ေစ၏။ ဓါတ္ႀကီးေလးပါး ဥပါဒ္ရုပ္ တို႔သည္ ျဖစ္နွင့္ၿပီးလ်က္ အက်ိဳးျဖစ္ေစ၏။ အလင္း တို႔သည္ ျမင္သိစိတ္ဓါတ္ကို ဆက္စပ္ ေသာ သေဘာတရားျဖင့္ ျဖစ္နွင့္ၿပီးလ်က္ အက်ိဳးျဖစ္ေစ၏။ အသံ တို႔သည္ ၾကားသိစိတ္ဓါတ္ကို ဆက္စပ္ ေသာ သေဘာတရားျဖင့္ ျဖစ္နွင့္ၿပီးလ်က္ အက်ိဳးျဖစ္ေစ၏။ အနံ႔တို႔သည္ ႏွာအာ႐ုံခံဓါတ္ကို ---။ ခ်ိဳခ်ဉ္ ရသာတို႔သည္ လွ်ာအာ႐ုံခံဓါတ္ကို ---။ ထိေတြ႕နိုင္ေသာ အရာတို႔သည္ ကိုယ္သိစိတ္ဓါတ္ကို ---။
၉။ ေရွ႕က ျပဳေသာ ကုသိုလ္ သေဘာတရားသည္ ေနာက္ျပဳေသာ ကုသိုလ္ သေဘာတရားကို ေကာင္းစြာ ျဖစ္နွင့္ၿပီးလ်က္ အက်ိဳးျဖစ္၏။ ေရွ႕က ျပဳေသာ အကုသိုလ္ သေဘာတရားသည္ ေနာက္ျပဳေသာ အကုသိုလ္ သေဘာတရားကို ေကာင္းစြာ ျဖစ္နွင့္ၿပီးလ်က္ အက်ိဳးျဖစ္၏။ ေရွ႕က ျပဳေသာ ကုသိုလ္ သေဘာတရားသည္ ေနာက္ အဗ်ာကတကို ေကာင္းစြာ ျဖစ္နွင့္ၿပီးလ်က္ အက်ိဳးျဖစ္၏။ ေရွ႕က ျပဳေသာ အကုသိုလ္ သေဘာတရားသည္ ေနာက္ျပဳေသာ ကုသိုလ္ သေဘာတရားကို ေကာင္းစြာ ျဖစ္နွင့္ၿပီးလ်က္ အက်ိဳးျဖစ္၏။ ေရွ႕က ျပဳေသာ အကုသိုလ္ သေဘာတရားသည္ ေနာက္ အဗ်ာကတကို ေကာင္းစြာ ျဖစ္နွင့္ၿပီးလ်က္ အက်ိဳးျဖစ္၏။ ေရွ႕က အဗ်ာကတ သေဘာတရားသည္ ေနာက္ အဗ်ာကတကို ေကာင္းစြာ ျဖစ္နွင့္ၿပီးလ်က္ အက်ိဳးျဖစ္၏။ ေရွ႕က အဗ်ာကတ သေဘာတရားသည္ ေနာက္ျပဳေသာ ကုသိုလ္ ကို ေကာင္းစြာ ျဖစ္နွင့္ၿပီးလ်က္ အက်ိဳးျဖစ္၏။ ေရွ႕က အဗ်ာကတ သေဘာတရားသည္ ေနာက္ျပဳေသာ အကုသိုလ္ ကို ေကာင္းစြာ ျဖစ္နွင့္ၿပီးလ်က္ အက်ိဳးျဖစ္၏။ ရာသီဥတု၊ အစားအစာ တို႔သည္ ေကာင္းစြာ ျဖစ္နွင့္ ၿပီးလ်က္ အက်ိဳးျဖစ္၏။ လူပုဂဿဂိုလ္ တို႔သည္ ေကာင္းစြာ ျဖစ္နွင့္ ၿပီးလ်က္ အက်ိဳးျဖစ္၏။
၁ဝ။ အလင္းအာ႐ုံခံသည္ အဦးျဖစ္သျဖင့္ ျမင္သိစိတ္ဓါတ္ကို အက်ိဳးျဖစ္ေစ၏။ အသံအာ႐ုံခံ ---။ အနံ႔အာ႐ုံခံ ---။ အရသာအာ႐ုံခံ ---။ ကိုယ္ကာယအာ႐ုံခံ ---။ ႐ုပ္သည္ အဦးျဖစ္သျဖင့္ ျမင္သိစိတ္ဓါတ္ကို အက်ိဳးျဖစ္ေစ၏။ အသံ ---။ အနံ႔ ---။ အရသာ ---။ ကိုယ္ကာယ ---။ ႐ုပ္သည္ ျဖစ္နွင့္ၿပီးလ်က္ မေနာဓါတ္၊ မေနာဝိညာဏဓါတ္ တို႔ကို အဦးျဖစ္သျဖင့္ အက်ိဳးျဖစ္ေစ၏။
၁၁။ စိတ္၊ ေစတသိက္ သေဘာတရားတို႔သည္ အဦးျဖစ္ၿပီး ကိုယ္ကာယသည္ အေႏွာင္း ျဖစ္လ်က္ အက်ိဳးျဖစ္ေစ၏။
၁၂။ ေရွ႕က ျပဳေသာ ကုသိုလ္ သေဘာတရားသည္ ေနာက္ျပဳေသာ ကုသိုလ္ သေဘာတရားကို စုေဆာင္းမ်ားျပားလာေစ၍ (Cumulative) အက်ိဳးျဖစ္၏။ ေရွ႕က ျပဳေသာ အကုသိုလ္ သေဘာတရားသည္ တစ္ခါတစ္ရံ ေနာက္ျပဳေသာ ကုသိုလ္ သေဘာတရားကို စုေဆာင္းမ်ားျပားလာေစ၍ (Cumulative) အက်ိဳးျဖစ္၏။ ေရွ႕က ျပဳေသာ ကိရိယာဗ်ာကတ သေဘာတရားသည္ တစ္ခါတစ္ရံ ေနာက္ျပဳေသာ ကုသိုလ္ သေဘာတရားကို စုေဆာင္းမ်ားျပားလာေစ၍ (Cumulative) အက်ိဳးျဖစ္၏။
၁၃။ ကုသိုလ္၊ အကုသိုလ္ ျပဳျခင္း၏ အက်ိဳးဆက္ျဖစ္ေသာ ခႏၶာ (နာမ္ နွင့္ ႐ုပ္) တို႔ကို ကံ(ျပဳျခင္း)ျဖင့္ အက်ိဳးျဖစ္၏။ စိတ္ေရွ႕ရွုမွု (ေစတနာ) သေဘာတရားေၾကာင့္ စိတ္ေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ ႐ုပ္ ျဖစ္ေစကာ ကံ(ျပဳျခင္း)ျဖင့္ အက်ိဳးျဖစ္၏။
၁၄။ ႐ုပ္မဟုတ္ေသာ ခႏၶာ ေလးပါး (ေဝဒနကၡႏၶာ၊ သညကၡႏၶာ၊ သခၤါရခႏၶာ၊ ေဝညာဏကၡႏၶာ) တို႔သည္ အျပန္အလွန္ မွီခို အက်ိဳးဆက္လ်က္ အက်ိဳးျဖစ္ေစ၏။
၁၅။ တစ္လုပ္စီတြင္ ပါေသာ အာဟာရသည္ ဤကိုယ္ကာယကို အာဟာရ ျဖစ္ေစျခင္းျဖင့္ အက်ိဳးျပဳ၏။ ႐ုပ္မဟုတ္ေသာ အာဟာရ သေဘာတရားတို႔သည္ (အာဟာရ) ျဖစ္ေၾကာင္းရွိေသာ ႐ုပ္တို႔ကို အာဟာရ ျဖစ္ေစျခင္းျဖင့္ အက်ိဳးျပဳ၏။
၁၆။ အစိုးရေသာျမင္ျခင္း (စကၡဳ - ဣေႁႏၵ) သည္ ျမင္သိစိတ္ဓါတ္နွင့္ ဆက္စပ္ေသာ သေဘာတရားတို႔ကို အစိုးရျခင္းျဖင့္ အက်ိဳးျဖစ္ေစ၏။ အစိုးရေသာၾကားျခင္း ---။ အစိုးရေသာ အနံ႔ခံျခင္း ---။ အစိုးရေသာ (လွ်ာ)အရသာခံျခင္း ---။ အစိုးရေသာ ထိေတြ႕အာ႐ုံခံျခင္း ---။ အသက္ရွိ႐ုပ္သည္ ပဋိသေႏၶ ျဖစ္စဉ္၌ အသက္ရွိျခင္းျဖင့္ အက်ိဳးျဖစ္ေစ၏။ ႐ုပ္မဟုတ္ေသာ အစိုးရျခင္းနွင့္ ဆက္စပ္ေသာ သေဘာတရားတို႔သည္ ထိုအစိုးရျခင္းတို႔မွ ျဖစ္လာေသာ ႐ုပ္တို႔ကို အစိုးရျခင္းျဖင့္ အက်ိဳးျဖစ္ေစ၏။
၁၇။ ဈာန္အဂၤါ ၅ ပါး (ဝိတက္-ၾကံျခင္း၊ ဝိစာရ-သုံးသပ္ျခင္း၊ ပီတိ-ၾကည္ႏူးျခင္း၊ သုခ- ခ်မ္းသာျခင္း၊ ဧကဂၢတာ-ဈာန္စိတ္တစ္ခုသာရွိျခင္း) တို႔သည္ ဈာန္နွင့္ဆက္စပ္ေသာ တရားသေဘာတို႔နွင့္ ထို ဈာန္ေၾကာင့္ ျဖစ္လာေသာ ႐ုပ္တို႔ကို စူးစိုက္႐ႈနိုင္ျခင္း (ဈာန္ဝင္စားျခင္း)ျဖင့္ အက်ိဳးျဖစ္ေစ၏။
၁၈။ လမ္းေၾကာင္း (မဂၢင္ ၈ ပါး -- သမၼာဒိ႒ိ-မွန္ေသာ အျမင္၊ သမၼာသကၤပၸ-မွန္ေသာ အေတြး၊ သမၼာဝါစာ-မွန္ေသာစကား၊ သမၼာကမၼႏၲ-မွန္ေသာအလုပ္၊ သမၼာအာဇီဝ-ေကာင္းေသာ အသက္ေမြးမွု၊ သမၼာဝါယာမ-မွန္ေသာ လုံ႔လထုတ္မွု၊ သမၼာသတိ-ေကာင္းစြာ ေအာက္ေမ့ျခင္း၊ သမၼာသမာဓိ-ေကာင္းစြာ တည္ၾကည္ျခင္း -- နွင့္ -- မိစၧာမဂၢ ၄ ပါး -- မိစၧာဒိ႒ိ-မွားေသာအျမင္၊ မိစၧာဝါယာမ-မွားေသာ လုံ႔လထုတ္မွု၊ မိစၧာ သကၤပၸ-မွားေသာ အေတြး၊ မိစၧာသမာဓိ-မေကာင္းစြာ တည္ၾကည္ျခင္း) တို႔သည္ လမ္းနွင့္ဆိုင္ေသာ တရားမ်ားနွင့္ လမ္းတို႔မွ ျဖစ္ေပၚေသာ ႐ုပ္တို႔ကို နည္းလမ္းရွိျခင္းအားျဖင့္ အက်ိဳးျဖစ္ေစ၏။
၁၉။ ႐ုပ္မဟုတ္ေသာ ခႏၶာ ေလးပါး (ေဝဒနကၡႏၶာ၊ သညကၡႏၶာ၊ သခၤါရခႏၶာ၊ ေဝညာဏကၡႏၶာ) တို႔သည္ အျပန္အလွန္ မွီခို ဆက္စပ္ေနျခင္းျဖင့္ အက်ိဳးျဖစ္ေစ၏။
၂ဝ။ ႐ုပ္တရား မ်ားသည္ ႐ုပ္မဟုတ္ေသာ (နာမ္) တရားမ်ားကို မေရာေႏွာပဲ ပူးတြဲေနျခင္းျဖင့္ အက်ိဳးျဖစ္ေစ၏။ ႐ုပ္မဟုတ္ေသာ (နာမ္) တရားမ်ားသည္ ႐ုပ္တရား မ်ားကို မေရာေႏွာပဲ ပူးတြဲေနျခင္းျဖင့္ အက်ိဳးျဖစ္ေစ၏။
၂၁။ ႐ုပ္မဟုတ္ေသာ ခႏၶာ ေလးပါး (ေဝဒနကၡႏၶာ၊ သညကၡႏၶာ၊ သခၤါရခႏၶာ၊ ေဝညာဏကၡႏၶာ) တို႔သည္ အျပန္အလွန္ မွီခို တည္ရွိ ေနျခင္းျဖင့္ အက်ိဳးျဖစ္ေစ၏။ ဓါတ္ႀကီးေလးပါး (ပထဝီဓါတ္၊ ေတေဇာဓါတ္၊ အာေပါဓါတ္၊ ဝါေယာဓါတ္) တို႔သည္ အျပန္အလွန္ တည္ရွိ ေနျခင္းျဖင့္ အက်ိဳးျဖစ္ေစ၏။ ပဋိသေႏၶ ျဖစ္စဉ္အခိုက္တြင္ နာမ္ နွင့္ ႐ုပ္တို့သည္ အျပန္အလွန္မွီခို တည္ရွိ ေနျခင္းျဖင့္ အက်ိဳးျဖစ္ေစ၏။ စိတ္၊ ေစတသိက္(မွီျခင္း) သေဘာတရားတို႔သည္ စိတ္ေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ ႐ုပ္ကို တည္ရွိ ေနျခင္းျဖင့္ အက်ိဳးျဖစ္ေစ၏။ ဓါတ္ႀကီးေလးပါး (ပထဝီ၊ ေတေဇာ၊ အာေပါ၊ ဝါေယာ) ဥပါဒ္ရုပ္ တို႔သည္ တည္ရွိ ေနျခင္းျဖင့္ အက်ိဳးျဖစ္ေစ၏။ အလင္းအာ႐ုံခံ ျမင္သိစိတ္ဓါတ္နွင့္ ဆက္စပ္ သေဘာတရားတို႔ကို တည္ရွိ ေနျခင္းျဖင့္ အက်ိဳးျဖစ္ေစ၏။ အသံအာ႐ုံခံ ---။ အနံ႔အာ႐ုံခံ ---။ အရသာအာ႐ုံခံ ---။ ကိုယ္ကာယ ---။ ႐ုပ္သည္ ---။ အသံ ---။ အနံ႔ ---။ အရသာ---။ ကိုယ္ကာယ ---။ ႐ုပ္၊ အသံ၊ အနံ႔၊ အရသာ၊ ထိေတြ႕ အာ႐ုံခံနွင့္အာ႐ုံ တို႔သည္ မေနာဓါတ္နွင့္ ဆက္စပ္ေသာ တရားတို႔ကို တည္ရွိ ေနျခင္းျဖင့္ အက်ိဳးျဖစ္ေစ၏။ ႐ုပ္သည္ မေနာဓါတ္၊ မေနာဝါညာဉ္ဓါတ္ တို႔ကို ျဖစ္နွင့္ၿပီးလ်က္ တည္ရွိျခင္းျဖင့္ အက်ိဳး ျဖစ္ေစ၏။
၂၂။ စိတ္ ေစတသိက္ သေဘာတရားတို႔သည္ ေကာင္းစြာ တစ္ဆက္တည္းျဖစ္လ်က္ အသစ္ျဖစ္ေသာ စိတ္ ေစတသိက္တို႔ ျဖစ္ေပၚျခင္းနွင့္အတူ မရွိျခင္းျဖင့္ အက်ိဳးျဖစ္ေစ၏။
၂၃။ စိတ္ ေစတသိက္ သေဘာတရားတို႔သည္ ေကာင္းစြာ တစ္ဆက္တည္းျဖစ္လ်က္ အသစ္ျဖစ္ေသာ စိတ္ ေစတသိက္တို့ ျဖစ္ေပၚျခင္းနွင့္အတူ ေျပာက္ကြယ္ျခင္းျဖင့္ အက်ိဳးျဖစ္ေစ၏။
၂၄။ ႐ုပ္မဟုတ္ေသာ ခႏၶာ ေလးပါး (ေဝဒနကၡႏၶာ၊ သညကၡႏၶာ၊ သခၤါရခႏၶာ၊ ေဝညာဏကၡႏၶာ) တို႔သည္ အျပန္အလွန္ မွီခို တည္ရွိ မေပ်ာက္ကြယ္ျခင္းျဖင့္ အက်ိဳးျဖစ္ေစ၏။ ဓါတ္ႀကီးေလးပါး (ပထဝီဓါတ္၊ ေတေဇာဓါတ္၊ အာေပါဓါတ္၊ ဝါေယာဓါတ္) တို႔သည္ အျပန္အလွန္ တည္ရွိ မေပ်ာက္ကြယ္ျခင္းျဖင့္ အက်ိဳးျဖစ္ေစ၏။ ပဋိသေႏၶ ျဖစ္စဉ္အခိုက္တြင္ နာမ္ နွင့္ ႐ုပ္တို့သည္ အျပန္အလွန္မွီခို တည္ရွိ မေပ်ာက္ကြယ္ျခင္း အက်ိဳးျဖစ္ေစ၏။ စိတ္၊ ေစတသိက္ သေဘာတရားတို႔သည္ စိတ္ေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ ႐ုပ္ကို တည္ရွိ မေပ်ာက္ကြယ္ျခင္းျဖင့္ အက်ိဳးျဖစ္ေစ၏။ ဓါတ္ႀကီးေလးပါး (ပထဝီ၊ ေတေဇာ၊ အာေပါ၊ ဝါေယာ) ဥပါဒ္ရုပ္ တို႔သည္ တည္ရွိ မေပ်ာက္ကြယ္ျခင္းျဖင့္ အက်ိဳးျဖစ္ေစ၏။ အလင္းအာ႐ုံခံ ျမင္သိစိတ္ဓါတ္နွင့္ ဆက္စပ္ သေဘာတရားတို႔ကို တည္ရွိ မေပ်ာက္ကြယ္ျခင္းျဖင့္ အက်ိဳးျဖစ္ေစ၏။ အသံအာ႐ုံခံ ---။ အနံ႔အာ႐ုံခံ ---။ အရသာအာ႐ုံခံ ---။ ကိုယ္ကာယ ---။ ႐ုပ္သည္ ---။ အသံ ---။ အနံ႔ ---။ အရသာ---။ ကိုယ္ကာယ ---။ ႐ုပ္၊ အသံ၊ အနံ႔၊ အရသာ၊ ထိေတြ႕ အာ႐ုံခံနွင့္အာ႐ုံ တို႔သည္ မေနာဓါတ္နွင့္ ဆက္စပ္ေသာ တရားတို႔ကို တည္ရွိ မေပ်ာက္ကြယ္ျခင္းျဖင့္ အက်ိဳးျဖစ္ေစ၏။ ႐ုပ္သည္ မေနာဓါတ္၊ မေနာဝါညာဉ္ဓါတ္ တို႔ကို ျဖစ္နွင့္ၿပီးလ်က္ တည္ရွိ မေပ်ာက္ကြယ္ျခင္းျဖင့္ အက်ိဳး ျဖစ္ေစ၏။
